Fakt va Fikr (22): Çala va mujmal konstitutsiyalar zulmning huquqiy asosidir!
Ўтган кўрсатувимизда зулмга хизмат қиладиган сиёсий тизимни демонтаж қилиш ва ўрнига адолатга хизмат қиладиган бошқарув тизимини қуриш ҳақида гаплашган эдик.
Эски тизимни демонтаж қилиш ва янги тизим қуриш эски тизимнинг ҳуқуқий фундаменти ҳисобланадиган эски конституциянинг ўрнига, янги Асосий Қонун қабул қилишдан бошланади.
Нега тизимни ўзгартириш айнан янги конституция қабул қилишдан бошланиши шарт? Бу ишни парламент чиқарган янги қонунлар, президент фармонлари ёки ҳукумат қарорлари билан амалга оширса, бўлмайдими?
Йўқ, бўлмайди!
Чунки парламентнинг адолатсиз қонунлари, президентнинг зулмкор фармонлари ва ҳукуматнинг ғайриҳуқуқий қарорлари зулмнинг деворлари ва томларидир. Улар зулмга хизмат қиладиган конституцига асосланган ҳолда қабул қилинади. Яъни адолатсиз қонун, фармон ва қарорларнинг негизида адолатсиз конституция ётади.
Қисқаси, давлат миқёсидаги ҳар қандай зулмнинг негизида зулмга хизмат қиладиган қилиб ёзилган конституциялар ётади.
Бундай конституцияларни ёзувчилар асосий қонун матнини чиройли, лекин атайлаб мужмал ва чала қилиб ёзишади. Чунки чала ва мужмал конституция талабларини айланиб ўтиш, бузиш жуда осон.
Ўзбекистон Конституциясидаги мужмалликлар зулмга хизмат қилмоқдами ёки адолатгами? Адолатга ҳуқуқий асос бўла оладиган конституциялар қандай ёзилади?
Бугунги кўрсатувимизда ана шу саволларга жавоб излаймиз.
1754-1838 йилларда яшаб ўтган таниқли фарнцуз сиёсатчиси ва ташқи ишлар вазири Шарль Морис де Талейран Франциянинг янги конституциясини ёзаётганларга қарата: “Конституцияни иложи борича қисқа ва мужмал қилиб ёзинглар!” – деган.
Конституция матнини тайёрлаётган гуруҳ аъзолари Талейрандан: “Нега ундай деяпсиз?” – деб сўрашганида, Франция ташқи ишлар вазири: “Конституция қабул қилинганидан кейин ҳукмдоримиз ва ҳукуматимиз уни осонлик билан буза олиши учун” – дея жавоб берган.
Талейраннинг фикрини бошқача қилиб айтса, конституция матни – қисқа ва мужмал бўлса, ҳукуматнинг зулми – узоқ ва аниқ бўлади!
Гитлер фашизмининг энг фаол арбобларидан бири, Иккинчи жаҳон уруши пайти ишғол қилинган Польшада минглаб бегуноҳ одамларни газ ўчоқларида ёққан жаллод Ҳанс Франк Адольф Гитлернинг манфаатлари учун қабул қилинган олмон конституцияси ҳақида: “Фюрернинг ихтиёри – мана бизнинг конституция!” - деган.
Бир одамнинг ихтиёри ва манфаати учун ёзилган конституция Германияни қандай аҳволга солганини ҳаммамиз биламиз.
Конституциялар бир одам, унинг яқинлари ва оиласи манфаатларига хизмат қилса, жамият ривожига тўсқинлик қилиб, мамлакатни ё қолоқликка ё ёвузликка етаклайди. Француз мутафаккири Максимилиан Робеспьер айтганидек, “ҳар қандай конституция барча инсон озодлигининг ғалаба қозонишига хизмат қилиши керак”.
Яхши конституциялар оддий халқ тушунадиган содда тилда аниқ ва лўнда қилиб ёзилади. Яхши конституцияларда мужмаллкилар ва туйнуклар бўлмайди. Яхши конституциялар иқтидорга ёвуз одам келса ҳам, унга ёвузлик қилишга, конституцион нормаларни бузишга имкон бермайдиган қилиб ёзилади.
Тарихий фактлар шуни кўрсатади-ки, чала ва мужмал конституциялар ёвуз ҳукмдорларнинг жони дилидир. Чунки улар бундай конституцияларни осонликча бузишади ва топташади.
Россиялик программист ва юморист Станислав Янковский айтганидек: “Ҳукумат тепасига кет келса, Конституция кет артадиган қоғозга айланиб қолади!”
Фактларни ўрганинг ва фикр қилинг!
Бобомурод Абдулла
2021 йил 10 апрель
Видео Fakt va Fikr (22): Çala va mujmal konstitutsiyalar zulmning huquqiy asosidir! канала Fakt va Fikr
Эски тизимни демонтаж қилиш ва янги тизим қуриш эски тизимнинг ҳуқуқий фундаменти ҳисобланадиган эски конституциянинг ўрнига, янги Асосий Қонун қабул қилишдан бошланади.
Нега тизимни ўзгартириш айнан янги конституция қабул қилишдан бошланиши шарт? Бу ишни парламент чиқарган янги қонунлар, президент фармонлари ёки ҳукумат қарорлари билан амалга оширса, бўлмайдими?
Йўқ, бўлмайди!
Чунки парламентнинг адолатсиз қонунлари, президентнинг зулмкор фармонлари ва ҳукуматнинг ғайриҳуқуқий қарорлари зулмнинг деворлари ва томларидир. Улар зулмга хизмат қиладиган конституцига асосланган ҳолда қабул қилинади. Яъни адолатсиз қонун, фармон ва қарорларнинг негизида адолатсиз конституция ётади.
Қисқаси, давлат миқёсидаги ҳар қандай зулмнинг негизида зулмга хизмат қиладиган қилиб ёзилган конституциялар ётади.
Бундай конституцияларни ёзувчилар асосий қонун матнини чиройли, лекин атайлаб мужмал ва чала қилиб ёзишади. Чунки чала ва мужмал конституция талабларини айланиб ўтиш, бузиш жуда осон.
Ўзбекистон Конституциясидаги мужмалликлар зулмга хизмат қилмоқдами ёки адолатгами? Адолатга ҳуқуқий асос бўла оладиган конституциялар қандай ёзилади?
Бугунги кўрсатувимизда ана шу саволларга жавоб излаймиз.
1754-1838 йилларда яшаб ўтган таниқли фарнцуз сиёсатчиси ва ташқи ишлар вазири Шарль Морис де Талейран Франциянинг янги конституциясини ёзаётганларга қарата: “Конституцияни иложи борича қисқа ва мужмал қилиб ёзинглар!” – деган.
Конституция матнини тайёрлаётган гуруҳ аъзолари Талейрандан: “Нега ундай деяпсиз?” – деб сўрашганида, Франция ташқи ишлар вазири: “Конституция қабул қилинганидан кейин ҳукмдоримиз ва ҳукуматимиз уни осонлик билан буза олиши учун” – дея жавоб берган.
Талейраннинг фикрини бошқача қилиб айтса, конституция матни – қисқа ва мужмал бўлса, ҳукуматнинг зулми – узоқ ва аниқ бўлади!
Гитлер фашизмининг энг фаол арбобларидан бири, Иккинчи жаҳон уруши пайти ишғол қилинган Польшада минглаб бегуноҳ одамларни газ ўчоқларида ёққан жаллод Ҳанс Франк Адольф Гитлернинг манфаатлари учун қабул қилинган олмон конституцияси ҳақида: “Фюрернинг ихтиёри – мана бизнинг конституция!” - деган.
Бир одамнинг ихтиёри ва манфаати учун ёзилган конституция Германияни қандай аҳволга солганини ҳаммамиз биламиз.
Конституциялар бир одам, унинг яқинлари ва оиласи манфаатларига хизмат қилса, жамият ривожига тўсқинлик қилиб, мамлакатни ё қолоқликка ё ёвузликка етаклайди. Француз мутафаккири Максимилиан Робеспьер айтганидек, “ҳар қандай конституция барча инсон озодлигининг ғалаба қозонишига хизмат қилиши керак”.
Яхши конституциялар оддий халқ тушунадиган содда тилда аниқ ва лўнда қилиб ёзилади. Яхши конституцияларда мужмаллкилар ва туйнуклар бўлмайди. Яхши конституциялар иқтидорга ёвуз одам келса ҳам, унга ёвузлик қилишга, конституцион нормаларни бузишга имкон бермайдиган қилиб ёзилади.
Тарихий фактлар шуни кўрсатади-ки, чала ва мужмал конституциялар ёвуз ҳукмдорларнинг жони дилидир. Чунки улар бундай конституцияларни осонликча бузишади ва топташади.
Россиялик программист ва юморист Станислав Янковский айтганидек: “Ҳукумат тепасига кет келса, Конституция кет артадиган қоғозга айланиб қолади!”
Фактларни ўрганинг ва фикр қилинг!
Бобомурод Абдулла
2021 йил 10 апрель
Видео Fakt va Fikr (22): Çala va mujmal konstitutsiyalar zulmning huquqiy asosidir! канала Fakt va Fikr
Показать
Комментарии отсутствуют
Информация о видео
Другие видео канала
![Fakt va Fikr (Maxsus-11): 7 aprel kuni ehtiyot böling! (Hidirnazar Allaqulovga murojaat)](https://i.ytimg.com/vi/qZnlK8ahxEo/default.jpg)
![Fakt va Fikr (6): Nega kuçlilar kuçsizlarga yengilişadi?](https://i.ytimg.com/vi/-x7UxSXQnZQ/default.jpg)
![Fakt va Fikr (13): Trollarning standart iddaolari OLDI-10 taligi](https://i.ytimg.com/vi/PF7lB_nPpDw/default.jpg)
![Fakt va Fikr: Qiziltepada diniy mahkumni sanoat öçoğida tiriklayin yoqib öldirişdi](https://i.ytimg.com/vi/82LWCazFNDE/default.jpg)
![Қирғиз Республикаси Президентининг Ўзбекистонга ташрифи. 2-кун](https://i.ytimg.com/vi/rm9w5A8QKfw/default.jpg)
![Fakt va Fikr (17): Çiroyli konstitutsiyalar nega işlamaydi? Haqqingizni talab qilişni örganing!](https://i.ytimg.com/vi/P4d2y4du20Q/default.jpg)
![Fakt va Fikr (16): Yumşoq “H”mi yoki qattiq “X”? Muhokamadagi özbek alifbosining nuqsonlari haqida](https://i.ytimg.com/vi/w03ydFPqraA/default.jpg)
![Fakt va Fikr (Maxsus-4): “Allaçi”larga javoblarim](https://i.ytimg.com/vi/UbxHTePQAQg/default.jpg)
![Fakt va Fikr (Maxsus-5): Anqarada Al-Xorazmiyga byust örnatildi](https://i.ytimg.com/vi/nyYwbRJyC0o/default.jpg)
![Fakt va Fikr (19): Mazlumlarga maslahat – zulm qilganlarning röyxatini tuzib boring!](https://i.ytimg.com/vi/Qo3VajxjjDM/default.jpg)
![Fakt va Fikr (11): Mustaqillik yillaridagi ğoyaviy çöpçaklarning OLDI-10 taligi](https://i.ytimg.com/vi/dj05iFn8-lg/default.jpg)
![Fakt va Fikr (18): Hukmdorlar qaçon adolatli bölişadi?](https://i.ytimg.com/vi/eNXwJrX_GWE/default.jpg)
![Fakt va Fikr (5-Qisqa): Şov-şuvli maqtovlarning OLDI-10 taligi](https://i.ytimg.com/vi/udsV90U_8J0/default.jpg)
![Отабек Сатторийни у́зимиз химоя киламиз](https://i.ytimg.com/vi/OHF-203jt0M/default.jpg)
![Fakt va Fikr (9): Siyosiy “allaçi”larning OLDI-10 taligi](https://i.ytimg.com/vi/soocTCWQWfg/default.jpg)
![Ислом Каримовнинг ВАСИЯТИ ўқиб эшиттирди](https://i.ytimg.com/vi/Eu7gQRPREg0/default.jpg)
!["ҲТ СДП" 32: ИМЗО ЙИҒУВЧИЛАРГА ҲУЖУМЛАР БЎЛМОҚДА! (04.04.2021)](https://i.ytimg.com/vi/NAGd2mThSEY/default.jpg)
![Қирғиз Республикаси Президентининг Ўзбекистонга ташрифи. 1-кун](https://i.ytimg.com/vi/mrjL-TSDGdY/default.jpg)
![Fakt va Fikr (10): Xalqdan çöçqalar tödasini yasaş kimga kerak?](https://i.ytimg.com/vi/O9A1hFBaDWs/default.jpg)
![Shveysariya Gulnora Karimovaga qarshi: Pul yuvish ishidagi yangi o‘zgarishlar](https://i.ytimg.com/vi/b__5PNGMEio/default.jpg)