«Словы мацней» — Наста Захарэвіч/Сяргей Фамін

Журналістка Наста Захарэвіч чытае верш рэпрэсаванага паэта Сяргея Фаміна «За вакном задыхаецца вецер...».

СЛОВЫ МАЦНЕЙ: https://youtube.com/playlist?list=PLp0aOIn3iSMH6TFxrkmM22UUjZZDz6ejb

Наста Захарэвіч нарадзілася ў Берасці ў 1993 годзе. Скончыла аддзяленне філасофіі БДУ. Працавала журналісткай на «Зялёным партале», некалькі гадоў выступала як калумністка Беларускай службы Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода. Сябра Беларускай арганізацыі працоўных жанчын. Лаўрэатка прэміі імя Алеся Адамовіча за асвятленне праблем, звязаных з гвалтам і дыскрымінацыяй. 5 верасня Наста Захарэвіч была затрыманая і асуджаная на 7 сутак адміністратыўнага арышту. Паўторна журналістку затрымалі ў кветкавай краме каля ГУМа 5 лістапада падчас «Маршу мудрасці». Нягледзячы на тое, што Захарэвіч не ўдзельнічала ў акцыі, суддзя прысудзіў журналістцы 15 сутак арышту. Праз пераслед Наста Захарэвіч з’ехала ў Латвію, дзе і жыве ў лагеры ўцекачоў.

Сяргей Фамін (1906–1941) — адзін з апошніх паэтаў, расстраляных у часы сталіншчыны. Нарадзіўся на Мсціслаўшчыне, адным з літаратурных цэнтраў 1920-х гадоў, скончыў Магілёўскі Белпедтэхнікум, пасля ўступіў у «Маладняк» і пераехаў у Менск. Звычайны творчы шлях для тагачаснага маладога паэта: з беднай вёскі да навукі і далей, у цэнтр, у новы Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, у рэдакцыі выданняў і вір «маладнякоўскага» жыцця. Фамін прымае ўдзел у драбленні літаратурнага руху, уступіўшы ў аб’яднанне «Пралетарска-сялянская беларуская літаратурная суполка» («Пробліск»), якое спрабуе канкураваць з літаб’яднаннямі нацыянал-камуністычнага «Полымя», мадэрнісцкага «Узвышша», футурыстычнай шукайлаўскай «Камунай» ды артадаксальна-праўладнай БелАПП. Пасля заканчэння БДУ Фамін у 1930 годзе з’язджае з Менску: у той час поўным ходам ідуць арышты па крымінальнай справе «Саюза вызвалення Беларусі», згортваецца беларусізацыя і ўсе свабоды 1920-х. Фамін едзе працаваць у Горкі настаўнікам рускай мовы і літаратуры, туды, дзе яшчэ нядаўна выкладаў Максім Гарэцкі, таксама ўжо арыштаваны. Тут Фамін праводзіць першую палову 1930-х, калі хваля за хваляй ідуць масавыя арышты літаратараў і нацыянальных дзеячаў. У 1935-м яго ўпершыню арыштоўваюць: кіраваў літаратурным гуртком, прыйшоў данос і ўсіх забралі ў засценкі НКУС. Прысуд — расстрэл з заменай на 10 гадоў лагероў. У Комі АССР Фамін меў адносна лёгкую лагерную долю, працаваў тапографам. Вучыў італьянскую мову, пісаў вершы і такім чынам дачакаўся канца яжоўшчыны і пачатку сусветнай вайны. Але пры канцы 1941 года яго зноў судзяць, за «стварэнне» чарговай міфічнай «контррэвалюцыйнай арганізацыі», і цяпер расстрэл ужо не адмянілі. Сяргей Фамін быў забіты 4 снежня 1941 года.

«Словы мацней» — відэапраект ад кампаніі «Будзьма беларусамі!», Саюза беларускіх пісьменнікаў і Беларускага ПЭН-цэнтра. У ім сучасныя дзеячы культуры, якія пацярпелі ад пераследу і ціску за культурніцкія акцыі пасля выбараў прэзідэнта 2020 года, чытаюць творы сваіх папярэднікаў, асуджаных у сталінскія часы.

#словымацней #БудзьмаБеларусамі

БУДЗЬМА РАЗАМ:
Сайт https://budzma.org
Telegram https://t.me/budzmaby
Facebook https://www.facebook.com/budzmabelarusami
VK http://vk.com/budzmabelarusami
Twitter https://twitter.com/budzma
Instagram https://www.instagram.com/budzma/

Видео «Словы мацней» — Наста Захарэвіч/Сяргей Фамін канала Будзьма Беларусамі!