2023 SSDS Rojava - Resistance, Resilience, and Renewal - Lecture-3 (Kurdish)

Semîner-3: Netewa Demokratîk, rola pirdengiyê û tevlîkirina komên etnîkî û olî di sîstema siyasî ya herêmê de.

Fewza Yûsiv di vê semînerê de dîrok û rola netew-dewletan weke modeleke ku ji aliyê hêzên Îngîlîz û Fransî ve li Rojhilata Navîn hatiye ferzkirin vedibêje. Van dewletên netewe yên ku li ser pergalên navendî ava bûne, ne ji cihêrengiya etnîkî, ziman û olî ya herêmê û ne jî li ser dîroka wê ya rêgezên piralî û federalî yên rêveberiya kolektîf hesibandine. Di şûna wê de, şêweyê dewletê ji bo tepisandin û talankirina gelên bindest ên vê herêmê hatiye bikaranîn. Di serî de modela netew-dewlet ji aliyê hêmanên herî paşverû yên civakê ve rê li pêş bilindbûn û xurtkirina desthilatdariyê vekiriye. Van desthilatdaran her wiha rêze komkujî û jenosîdên domdar li dijî gelek gelên herêmê, di nav de Kurd, Ermenî, Êzdî û komên din ên etnîkî pêk anîn. Neteweperestî ku hêmaneke sereke ye di avakirina dewletên netewe de, bû hêza sereke ya hilweşandina pirrengiya xwerû ya herêmê.

Neteweya Demokratîk a Bakur û Rojhilatê Sûriyê ji bo vegerandina cihêrengiya xwezayî ya gelên vê herêmê bi awayekî eşkere hatiye pêşxistin. Peyva Neteweya Demokratîk ku Fewza Yûsiv bikar aniye, ne wateya asayî ya demokrasiya temsîlî ya dewleteke neteweyî, lê wekî rêveberiya demokratîk a tevaya civaka sivîl li herêmek diyar dike. Ev paradîgma, li ser bingeha felsefeya siyasî ya Konfederalîzma Demokratîk a Abdulah Ocalan, hewl dide ku çarçoveyek nû ya demokrasiya xweser û nenavendî peyda bike da ku hemî komên etnîkî yên di pergala rêveberiyê de wekî aktorên biryaedayînê yên bi bandor, ne wekî objeyên bindest yên desthilatdariyek navendî.

Ev şêwaza Neteweya Demokratîk, ne tenê li Sûriye û Rojhilata Navîn, ji bo Ewropa û herêmên din jî, ji bo bidawîkirina bêazadî û zilma li ser gelan weke çareserî tê pêşniyarkirin. Ya herî girîng jî, Neteweya Demokratîk a gelên cihêreng û xweser, navendîtiya azadiyên kolektîf – ne tenê azadiya takekesî – û fikra wekheviya di navbera newekhevan de radixe ber çavan. Fewza Yûsiv di dawiyê de prensîbên ku Konfederalîzma Demokratîk û Neteweya Demokratîk li ser asta herêmî li gorî wan kar dikin vedibêje.

Bersivdar Debbie Bookchin refleksên sereke radixe ber çavan ku çawa dewletên netewe yên otorîter li çaraliyê cîhanê hem dabeşbûnên etnîkî pêşdixin û hem jî bi kar tînin da ku hêzê navendî bikin û mirovan ji azadiyên wan bêpar bikin.

Dîrok: 22 Hezîran 2023

Organîzator:
Global University for Sustainability, https://our-global-u.org/oguorg/
Navenda Dîplomasiya Civakî- BRS, https://nescivildiplomacy.com/
Synergia Co-operative Institute, https://synergiainstitute.org/

Moderator:
John Restakis (Synergia Co-operative Institute)

Axaftvan:
Fewza Yûsiv, Endama Desteya Rêveber a Partiya Yekîtiya Demokrat - PYD

Bersivdar:
Debbie Bookchin, Rojnamevan, nivîskar û edîtora çend pirtûkên nû yên nûvekirî yên AK Press ji hêla bavê wê, Murray Bookchin ve. Hev-redaktora pirtûka wî ya şaredariyê Şoreşa Bê.

Видео 2023 SSDS Rojava - Resistance, Resilience, and Renewal - Lecture-3 (Kurdish) канала Global University for Sustainability