ОНЫ БӘРІБІР ЖЕП ҚОЯМЫН!

Бәріңізге Ассалаумағалейкум

Ел басына тағы да күн туды. Тізесінен қалтырап тұрған халықтың үстіне тағы да зіл батпан тағдырдың қысасы қамыттай киіліп жатыр. Мақтараалдағы халықтың жан айқайын кім түсінеді? Әкім қаралар не үшін тасбақаға айналып бара жатыр? Бұл апатқа өзбектердің қатысы қанша? Зар жылаған халықтың үкіметке айтқан назасы қандай? Бұл туралы барлық ақиқаттарды сізге Білген дұрыс!

Өзбекстанның Сардоба су қоймасы жарылып, одан аққан қызыл тасқын Түркістан облысы, Мақтаарал ауданына жайылып, алдымен Жаңатұрмыс және Жеңіс ауылының тұрғындарының зардап шеккені бәріңізге белгілі шығар.
Соңғы мәліметтерге сүйенсек, Мақтаарал ауданындағы Жаңа тұрмыс, Жеңіс, Фирдоуси, Өргебас ауылдарында барлығы 620 тұрғын үй қираған, жалпы 10ауылды су басқан, 31-мыңнан астам адамды эвакуациялауға тура келген. Сұмдық. Ресми ақпараттарға көз жүгіртсек адам шығыны болмаған деп құмалақ ашып отыр, бірақ бұндай кезде адам шығыны болмау мүмкін емес.
.
Апат Өзбекстанның Сардоба су қоймасындағы бөгеттің бұзылуынан бастау алған. Деректерге сүйенсек, Сардоба бөгетінің бұзылуына қатты тұрған жел мен нөсер жауын себеп болған. Осы орайда аталған су қоймасы туралы интернеттен ақпар іздеп көрдік. Табылғанының өзі там-тұмдап қана дерек береді.

Сардоба су қоймасы 2010-2017 жылдар аралығында салынған. Өзбекстандық БАҚ мәліметінше, су қоймасы құрылысының бастамасын сол кезде премьер-министр болып Мирзиеевтің өзі көтерген. Су қоймасы 922 миллион куб метр суды сыйдыратын, биіктігі – 28,8 метрды құрайтын алып қалқан болыпты-мыс.

Біразын желі қолданушыларынан кезіктірдік.
«Екі мемлекетті бірдей абыржытқан Сардоба су қоймасы 2017 жылы пайдалануға берілген. Құрылысшылардың жағдайы белгілі... 2009 ж. Қарағанды қаласында "Бесоба" тұрғын үй кешенін еске алсақ жетіп жатыр.. Қытай инвестициясына салынған су қоймасының жобасы дұрыс жасалмағаны спутник картада көрініп тұр. Геодезистер мен топографтар жер бетінің тегістігін анықтайтын «нивелир», «профилограф» т.с.с. аппараттарды пайдаланбаған секілді. Қойманың солтүстік-шығыс беті суға толы да, оңтүстік-батыс шеті бос жатыр» деп жазады Өмір Шыныбекұлы.

«Сардоба су қоймасы құрылысы басталған кезде-ақ, мұның жалпақ Мырзашөл өңіріне қауіпті екені айтылған еді. Өйткені жер сор, құмшауыт. З жылда мынадай мінез көрсеткен қойма салынар кезінде дұрыс жоспарланды ма? Оның елге тигізер зияны туралы,сақтандыру шаралары туралы жоспарлар болды ма? Мен білетін геодезист мамандар құрылыстың дұрыс болмағанын айтуды. Шардара су қоймасынан 5 есе кіші, сыйымдылығы 1млрд.

Осындай қысылтаяң, қарбалас шақта халықтың үкіметке деген өкпесі қара қазандай. Қара қазандай болмай қайтсін?! Апат айтып келмейтінін біле тұра, елді алаңдамауға шақырып, судың келмейтінін айтып құдды бір құдіретті Құдайдай иландырып жіберді. Айтып ауыз жиғанша қара су қара түннің ортасында фашисттердей басып кірді. Бала кезде құмырсқаның илеуіне су шашып көріппе едіңіз? Көрсеңіз байқұс бейбақ құмырсқалар сүме сүме боп інінен бытырай қашушы еді ғой. Міне халық тура солай бытырай жөнелді. Тіпті тасбақа мен ұлуға ер тұрман салып келе жатқан әкім қаралардың қарасы көрінгенше, қара сумен қара халықтың өзі айқасуға мәжбүр болды. Қолдарынан келгенше бөгет салып, еңбектеген баласынан еңкейген кәрісіне дейін білектерін сыбана кірісті. Жылап жатқан, шыж-быж боп жатқан баяғы қарапайым халық. Сау етіп су келе қалғанда бірінші көмекті көрсетер техника деген атымен жоқ ауыл аймақтарда. Ауыл түгіл аудан орталығында барма десеңізші сол трактор мен камаздар. Бізлін өзбәк әкәларіміз үйлерін иыртып иыртып жіберген қара судың арынын күшейтпей жатып ауыздықтай білді. Үкіметтегілері 70 мың баспанасыз қалған алашапан азаматтарына 10 млн АҚШ доллар көлемінде қаражат бөлген екен. Ия, Өзбекстан тарапынан үлкен қателік кетіп, көршілес жатқан біздерге қиянат жасағаны рас. Бірақ Шавхат Мерзияев қажетті шараларды қолға алып, елімізге барынша гуманитарлық көмек көрсетіп жатыр және кеткен шығынның орнын толық өтеп беруге де уәдесін үйіп төгуде  Біздің Мырқымбайлар да халыққа қолынан келгенше көмектесіп ақ жатыр. Бірақ көзге көрінері шаңның тозаңындай ғана.
Үкімет жылда көктемгі су тасқынына дайындық жұмыстарын пысықтап, әкімдіктерге тапсырма беріп жатады. Бұл жыл сайын қайталанатын дәстүрге айналған секілді. Әрине, апат айтып келмейтіні бар. Дегенмен, «сақтансаң сақтайды» деген бар емес пе? Шындығында, жергілікті атқамінерлер Үкімет басшысы жүктеген тапсырмаларға салғырт қарамай ма, жоқ, әлде табиғаттың алапат күші ме, жыл сайын ауыл халқы судың тасқынынан жапа шегіп, қоймалар да, көпірлер де, автомобиль жолдары да бұзылады. Содан бюджеттен қыруар қаржы бөлінеді. Келесі жылы осы жағдай тағы қайталанады. Үкіметтің өзі де одан шаршаған сияқты.

Жалпы біздің үкіметтің Қызылағаштағы қанды оқиғадан сабақ алмағаны ап айқын білініп жатыр. Жылда қайталанатын тасқын, жылда зар жылайтың бала, аңырайтын ана. Жылда, жылда. Толығырақ видеода!

Видео ОНЫ БӘРІБІР ЖЕП ҚОЯМЫН! канала BILGEN DURYS