İşbazlar koronavirus bəlasından necə yararlanır?

Dünyanın yeni bəlası olan koronovirus xəstəliyi demək olar ki, dünyadaki bütün sahələrə mənfi təsir göstərib. Amma bununla bərabər milyonlarla ölümə səbəb olan Covid-19 dərman biznesində kifayət dərəcədə böyük artım yaşadıb. Təbii xəstəlik olan yerdə həmin xəstəliyin öncədən qarşısını almaq həmçinin onunla mübarizə aparmaq üçün dərmanlar lazımdır. Amma hamımıza məlumdur ki, ehtiyac böyüdükcə bu ehtiyacdan faydalanmaq istəyən acgöz insanlar da çoxalır.
Azərbaycanda Pandemiya dövründə əhalinin ən böyük şikayətlərindən biri dərman qiymətlərinin artmasıdır. Pandemiya dövrü başlayandan bəri immun sistemini gücləndirən müxtəlif vitamin qrupundan olan dərmanların, eləcə də bəzi sistemlərə qatılan iynə və məhlulların apteklərdən həm yoxa çıxdığı, həm də qiymətlərdə dəhşətli artım olduğu müşahidə edilir. Apteklərdə etdiyimiz müşahidələrə görə bu gün dünyada Covid-19-a qarşı mübarizədə uğur qazanmış və əvvələr dolub daşan dərmanlar demək olar ki indi yoxdur. Bununla bərabər bir çox apteklərdə "biz bu dərmanı taparıq amma qiymətlər baha olacaq" kimi bəhanələr tipli təkliflər verirlər. Bəzən bu dərmanların qiymətləri komik həmçinin kosmik dərəcəyə çatdırırlar. Məsələn Rusiyada koronovirusa qarşı uğurlu mübarizəsi ilə seçilən Ritonavir -50 Lopinavir 200 dərmanları əvvəl 50 manata olduğu təqdirdə bu gün gizli şəkildə 700-1500 manat civarında satılır. Həmçinin C vitanminindən tutmuş aspirinə qədər bütün dərmanlarda şoka salacaq qiymət artımları var. Bu qiymət artımları ilə bərabər hər aptek həmin dərmanları eyni firmadan olmasına baxmayaraq fərqli fərqli qiymətlərə satır.
Verilən rəsmi açıqlamalara görə Azərbaycanda dərmanların qiymətlərini Tarif Şurası müəyyənləçdirir həmçinin nəzarət edir. Kağızda belə olsa da sözlərdə biz Tarif Şurasının effektiv işlədiyini görə bilmirik. Bəs dünyanın digər ölkələrində qiymət artımları ilə necə mübarizə aparılır? Belə ki, Avropanın ən inkişaf etmiş ölkələrindən biri sayılan Almaniyada bir dərmanı Almaniyanın istənilən bölgəsindən eyni qiymətə ala bilərsiniz. Bu tənzimləmə dərmanlardan başqa kitablara da aiddi. Alman dövlətinə görə cəmiyyətin sağlamlığına və inkişafına ehtiyac olan məhsulların üzərindən xaotik biznes qurmaq həmin xalqa qarşı olan soyqırımdır. Bu qiymət fiskasiyasından başqa Almaniyada çıxarılan həmçinin ölkəyə gətirilmiş bütün dərmanlar xüsusi yoxlamadan və xüsusi qiymət müəyyənləşdirilməsindən keçir. Yəni istehsalçı dərmana bir qiyməti qoymaq üçün həmin dərmana sərf edilmiş xərci göstərməlidir. Onu da qeyd edək ki, bu tərz nəzarət strukturları Avropanın bir çox ölkələrində mövcuddur. Qərbin daha bir aparıcı ölkələrindən biri olan Kanada da dərman məsələsinə ciddiyyətlə yanaşılır. Belə ki, ölkədə patentləşdirilmiş bütün dərmanlara xüsusi nəzarət sistemi qurulub. Bu nəzarət strukturunun işi ölkə daxilində qiymət artımını müşahidə etmək və onu ölkə əhalisinin minmum əmək haqqı ilə və dünya bazarında həmin dərmanların qiymətləri ilə qarşılaşdıraraq tənzimləməkdir. Dərman bazarına ən ciddi nəzarət olan ölkələrin siyahısı ilə sizləri tanış etmək istəyirik: Avstriya, Belgiya, Bolqariya, Macarıstan, İngiltərə, Daniya, İspaniya, Litva, Finlyanditya, Cənubi Koreya, Yaponiya və s. Bu ölkələrin hər birisində dövlət dərmanların qiymətlərinə süni şəkildə artmağa imkan vermir. Bəs azərbaycanda bu sistemlər niyə tətbiq olunmur? Bu mövzu ilə bağlı izləyicilərimizin fikirləri maraqlı olardı.
Facebookda bizi izlə: https://www.facebook.com/Monitor-108773594248965/
İnstagramda bizi izlə: https://www.instagram.com/?hl=en

Видео İşbazlar koronavirus bəlasından necə yararlanır? канала Monitor Baku TV