नाचणी मध्ये तूर आंतरपीक / In Ragi - Nachani ; Pigeon pea-Tur intercrop at Devgad Sindhudurg

राईप्रमाणे दिसणारी आणि जोंधळयाच्या चवीची असणारी नाचणी (शास्त्रीय नाव - इल्युसाईन कोरॅकोना) म्हणजेच नागली हे तृणधान्य शरीरासाठी पौष्टिक समजले जाते. या तृणधान्यात कॅल्शियमबरोबरच लोह, नायसिन, थायमिन, रिबोफ्लेविन ही महत्त्वाची पोषकद्रव्ये असतात. नाचणीत असणाऱ्या कॅल्शियमच्या विपुल साठ्यामुळे खेळाडू, कष्टाचे काम करणारे, वाढत्या वयाची मुले यांना नाचणीपासून बनवलेले पदार्थ खाण्याचा सल्ला डॉक्टर, आहारतज्ज्ञ देतात.

नागली हे पीक दुर्गम, आदिवासी भागातील हलक्या व वरकस जमिनीत घेतात. नागली हे दुर्गम भागातील लोकांचे प्रमुख अन्नधान्य आहे. ते सर्व प्रकारच्या जमिनींत येणारे हे पीक आहे. नागलीचे बी मुठीने जमिनीवर फेकून लागवण करतात.
जाती

गोदावरी, बी – ११, पीईएस-११० इंडाफ ८, दापोली – १, व्ही एल – १४९, जीपीयू – २६, २८,पी आर–२०२, ), इ-३१ (निमगरवा) आणि ए-१६ (गरवा).
नाचणीच्या तांबूस व पांढऱ्या प्रकारांचे दाणे जास्त पौष्टिक असतात.
नाचणीपासून फायदे:

नाचणीमध्ये कॅल्शियम, लोह, प्रथिने, तंतुमय पदार्थ आणि इतर खनिजे मुबलक आहेत.

नाचणीमध्ये मधुमेहावर नियंत्रण ठेवणे आवश्यक आहे तंतुमय पदार्थाचे प्रमाण जास्त आहे.

नाचणी पासन हलकी आहे.

नाचणी कर्बोदके संस्था आहे आणि स्निग्ध पदार्थामध्ये जास्त वजन कमी होण्यास मदत होते.

नाचणीच्या रक्त कमी रक्तक्षय होण्यास मदत होते.

नाचणी रोजच्या आहारात जोडणी उच्च गाठणीला जावू शकतो. रक्तातील कोलेस्टेरॉल नियंत्रणात वावर.

नाचणीमध्ये कॅल्शियम सर्वात जास्त हाडे मजबूत करण्यासाठी उपयुक्त आहे तसेच लेसिथिन आणि मिथीओनाईन या अॅमिनो आम्ल्ल पित्त कमी व यकृतामधील अतिरिक्त कमी करण्यासाठी मदत होते.

नाचणी मदत शरीरात उष्णता कमी होते.

नाचणी पासुन विविध प्रक्रिया पदार्थ:

१) नाचणी सत्व :

नाचणी रात्रभर भरवित सत्वणी भिजतवी, मग निथळ फडक्या बांधून ठेवावी. तिला बारीक बारीक मोड. मोड आले कि सावलीत वाळवाव
तूर
पाण्याचा उत्तम निचरा होणारी जमीन तूर पिकास योग्य असते. चोपण, पाणथळ, क्षारयुक्त जमिनीत हे पीक चांगले येत नाही. पेरणीयोग्य पाऊस झाल्यावर आणि जमिनीत वाफसा येताच म्हणजेच जूनचा दुसरा आठवडा ते जुलैचा पहिला आठवडा या दरम्यान तुरीची पेरणी पूर्ण करतात. पेरणीपूर्वी प्रति किलो बियाण्यास पाच ग्रॅम ट्रायकोडर्मा किंवा दोन ग्रॅम थायरम अधिक दोन ग्रॅम कार्बेन्डाझिम एकत्र करून चोळल्यावरर प्रति १० किलो बियाण्यास चवळी गटाचे रायझोबियम जीवाणूसंवर्धकाची बीजप्रक्रिया करतात.

पेरणीसाठी आय.सी.पी.एल- ८७ (१२० दिवस), ए.के.टी.- ८८११ (१४० दिवस), बी.एस.एम.आर.- ८५३ (१६० दिवस), बी.एस.एम.आर.- ७३६ (१७० दिवस), विपुला (१४५- १६० दिवस) हे वाण चांगले आहेत. आंतरपीक पद्धतीने लागवड करताना तूर अधिक बाजरी (१-२), तूर अधिक सूर्यफूल (१-२), तूर अधिक सोयाबीन (१-३), तूर अधिक ज्वारी (१-२ किंवा १-४), तूर अधिक कापूस (१-६ किंवा १-८), तूर अधिक भुईमूग (१-३), तूर अधिक मूग (१-३), तूर अधिक उडीद (१-२) या पद्धतीने लागवड केल्यास उत्तम. सलग पीक घ्यावयाचे असल्यास आय.सी.पी.एल- ८७ या अति लवकर तयार होणाऱ्या वाणाकरिता ४५ बाय १० सें.मी. अंतर, तर ए.के.टी.- ८८११ वाणासाठी ४५ बाय २० सें.मी. अंतर ठेवतात. लवकर वाढणाऱ्या वाणाकरिता ६० बाय २० सें.मी. अंतर तर, विपुला या मध्यम कालावधीच्या वाणाकरिता ९० बाय २० सें.मी. अंतर ठेवले जाते.

सुधारित वाण खत आणि पाणी यास चांगला प्रतिसाद देत असल्याने त्यासाठी खताची मात्रा योग्य प्रमाणात देणे गरजेचे असते. त्यासाठी प्रति हेक्‍टरी चांगले कुजलेले पाच टन शेणखत किंवा कंपोस्ट खत किंवा सेंद्रिय खत शेवटच्या कुळवणीच्या वेळी, तर पेरणी करताना २५ किलो नत्र आणि ५० किलो स्फुरद म्हणजे १२५ किलो डीएपी प्रति हेक्‍टरी देणे फाद्याचे असते.

Видео नाचणी मध्ये तूर आंतरपीक / In Ragi - Nachani ; Pigeon pea-Tur intercrop at Devgad Sindhudurg канала Krushi Tantra Niketan - Devgad sindhudurg.