"Грозныйды маған бересіңдер!😡"

Бәріңізге ассалаумағалейкум

Өзге ұлттардың қалпағын теріс айналдырған, аса қатігездігімен есте қалған Баха Фестиваль туралы не білеміз?! Шешендерге Грозный қаласын маған бересіңдер деуіне не себеп болды? Бақыткелдінің ақын Мұқағалиға қандай қатысы бар?! Баханы жарып жібергендер кім? Бұл сұрақтардың жауабын сізге көрген дұрыс!

Қылмыс әлемінде «Баха-Фестиваль» деген лақап атпен танымал Бақыткелді Баясов кім? Қай жердің тумасы? Баха-Фестиваль жайлы жұрт нені біледі, нені білмейді? Біз бүгін осындай сұрақтарға жауап іздейтін боламыз
1990 жылдардың басында Қазақстанда алматылық Баха-Фестиваль­дің (Бақыткелді) дәурені қатты жүрді. Бұл жігіт көпші­ліктің есінде аса қатыгездігімен сақталып қалды. Өзімен санаспағандардың тақиясын теріс айналдырып жіберетін батырлығы жайлы да аңыз жетерлік. Ол алматылық бауырларын  ашса – алақанында, жұмса – жұдырығында ұстады. Алайда бұл тірлігі ресейлік «шіренушілерге» ұнамады. Ешкімнің алдында тізерле­меген Баха-Фестиваль небір мықтысымақтарды орнына қойды. Ол 1993 жылы жанындағы төрт көмекшісімен бірге көз жұмды. Қазақстандағы рэкеттерге жа­салған ең бірінші қастандық та осы Бахаға бағытталған болатын.

Шындығын айту керек, біздің елде қылмыс әлемінің серкелері жайлы деректер өте аз. Бұл тақырып әлі де өз дәргейінде зерттеліп жазыла қойған жоқ. Сондықтан да қолда бар деректерді ғана місе тұтуға мәжбүрміз.
Баха-Фестиваль 1963 жылы Алматы облысындағы қазіргі Райымбек ауданына қарасты Қарасаз ауылында дүниеге келген. Кіндігі қазақтың ақиық ақыны Мұқағалидың жырларына арқау болған әйгілі Қарасаздың топырағында кесілген. Райымбек батырдың тікелей ұрпағы. Ол кезде Қарасаз «Энгельс совхозы» деп аталатын. Сол Энгельстен бала Бақыткелді ата-анасымен 3-4 жасында көшіп, қазіргі Еңбекшіқазақ ауданына келіп тұрақтайды.  

Бақыткелдінің әкесі Қаматай ақиық ақын Мұқағалидың досы болған. Екі отбасы аралас-құралас болыпты. Тіпті, Мұқағали сәби Бақыткелдіні көтеріп тұрып суретке де түскен екен. Бақыткелді дүниеден озған соң, осы үйге келген қонақтар естелік үшін Баха-Фестивальдің суреттерін алып кететінді шығарады. Бақыттың Мұқағали ағасымен түскен суреті сол кезде қолды болса керек.
1991 жыл. Одақ ыдырап, жатжұрттықтар елімізде тайраңдай бастады. Сол тұста қазақтың жүректі жігіттері саясат сахнасына көтерілді.
Бақыткелдінің ағасы Амангелді Баясов інісі жайлы сұхбат бергенде: «Мен сізге бір мысал айтайын. Қазақтың белгілі боксшысы Бекзат Сатарханов жиырма жасында өмірден озды. Сөйте тұра, ол өмірге келгендегі миссиясын толық атқарып, Сидней Олимпиадасында қазақтың туын көкке желбіретті. Меніңше, Бақыткелдінің де өмірге келгенде атқаруы тиіс өзіндік миссиясы болды. Ол сол миссияны адал атқарып, өз заманының батырына айналды. Көп азаматтарға көмек қолын созды. Күштілердің бәрі Бақыттан ығатын-ды. Оның жаны әділдікті қалайтын, тәртіпті жақсы көретін, айтқанын орындайтын, орындатқызатын. Мұның бәрі өнер. Бір ғана мысал, Бақыткелді Өскемендегі шешендер мен қазақтар арасындағы түйткілді мәселелерді шешті. Осы оқиғадан кейін оның абыройы қатты өсті» депті.

Рас. Сол тұста Бақыткелдінің абыройы қатты асқақтады. Грозныйдан қылмыс әлемінің жігіттері келіп Бақытқа: «Алматы бай қала екен. Осы қаладан бізге жұмыс істейтін бір аудан бер», – деп өтініш айтады. Олар өте үлкен дайындықпен келіпті-міс. «Жоқ» деп айтса, атыс болып, көп адамның өміріне қауіп төнеді. «Иә» дейін десе, «Қазақстандағы барлық мәселені өзіміз шешеміз» деген қағидасына қарсы болады. Бақыткелді әлгі жігіттерге: «Жарайды, Алматыдан бір аудан алыңдар. Бірақ бізге Грозныйдан дәл сондай аудан бересіңдер», – депті. Осы сөзден кейін астамсыған жатжұрттықтар не дерлерін білмей сасып қалады.
Бақыткелдінің осы бір сөзі қанатты сөзге айналып кетті. Бақыткелдінің жолдастары оның адал адамның бәрімен дос болатынын айтады. «Талай жігітке жәрдемдесіп, қолынан келген көмекті аяған жоқ» дейді олар. Баха-Фестиваль қазақтың белгілі қайраткер ұлы Асанбай Асқаровтың басына іс түскенде де қол ұшын созған. Түрмеден шыққан соң Асанбай ағаға «Волга» мінгізді. Асанбай Асқаров Бақыттың осы жақсылығына риза болып, әке-шешесіне алғыс айтып, арнайы келіп, қонақ болған көрінеді.
Кеңес Одағы ыдыраған тұста елімізде бейберекетсіздік басталды. Халықтың мұңын мұңдап, жоғын жоқтауы тиіс мемлекеттік құрылымдар өз құлқынының құлы болып кетті. Ешкім ешкімге сенбейтін, қазір жасалған келісім-шарт қазір бұзылатын... Бірін-бірі алдаған, бірін-бірі тонаған заманда кімнің ақшасы көп болса, прокурор да, сот та соның сөзін сөйлейді. Осындай әділетсіздікке Бақыткелділер шыдаған жоқ. Ұлтына, нәсіліне қарамай әділетсіздікке қарсы тұрды. Оның атының әлі аталуы, абыройының халық санасынан өшпеуі неліктен деп ойлайсыз? Бұл – әділдігінің арқасы.
Бақыттардың қызметіне шенеуніктердің де жүгінген кездері болды. Бір күні Бақытқа бір жақсы танысы келіп, туысының әлдекімнен алданып қалғанын айтыпты.

Бағжан Бақберген

Видео "Грозныйды маған бересіңдер!😡" канала KÓRGEN DURYS