Әбу Насыр Әл-Фараби музыка әлемінде. Музыка туралы үлкен кітап.

Әбу Насыр Әл-Фараби музыка туралы үлкен кітап.
Музыка-ғажап өнер. Оның тылсым сырлары бағзыдан бері ғұламалардан бастап, қарапайым адамдарға дейін тамсандырып келген. Мәселен, шығыстың ұлы ойшылы әл-Фараби бабамыз "Музыканның жұмыс салдарынан пайда болған шаршағандықты ұмыттырып, өзіне баурап әкететін қасиеті болады. Ол – бізге осы жұмыстың зардабына шыдауға, төзуге көмек береді",-деп анықтама береді. *
Қазақ топырағында туған әлемге әйгілі тұлғалардың арасында Әбу Насыр әл-Фарабидің орны ерекше. Әл-Фараби шұғылданбаған ғылым саласы аз деуге болады.
Әбу Насыр әл-Фарабидің біздің заманымызға жеткен ғылыми мұрасының саны жүз алпысқа жуық трактат десек, солардың арасындағы ең толымдысы – музыка жайындағы еңбектері. Фараби бабамыз кез келген ғылым саласынан хабардар, әмбебап ғалым болуы өз алдына, музыка теориясы мен практикасы бойынша еңбек жазу үшін музыкалық аспаптарда шебер ойнай білгендігі де күмәнсіз. Әл-Фарабидің музыкалық аспаптарды шебер ойнағандығы туралы бір аңыз бар. Өзі өмір сүрген патшалықтың сарайында үлкен жиын болып, ойын-сауыққа ұласып жатады. Осы жиынның ішіндегі көп қонақтың бірі болып елеусіз отырған әл-Фараби бір реті келгенде оқшауланып шыға сала, қолындағы екі шекті аспабын күмбірлетіп алуан түрлі әуенді құйқылжыта ойнай жөнеледі. Екі ішекті аспаптың шанағынан төгілген түрлі әуенді естіген жұрт біресе мұңдана күрсініп, біресе шаттанып қуанып, алуан әсерге бөленеді. Әл-Фараби ақыры бір жайма-шуақ әуенді ойнаған кезде, ұйып тыңдап отырған қауым түгел ұйқыға берілген екен-міс. Бұл – мүмкін, рас болар, мүмкін, әлдебір жазушының шебер қиялынан туған әсіре әңгіме болар, бәлкім. Бірақ, шындығы – Әбу Насыр әл-Фарабидің әлемдік музыка теориясы тарихында өзіндік орны бар ғалым екендігі.
Әбу Насыр әл-Фарабидің музыка теориясы жайындағы ұлы еңбегі «Музыка туралы үлкен кітап» деп аталады. Бұл кітап музыка теориясы туралы жазылған ең құнды еңбектердің бірi саналады. Әл-Фараби музыка теориясын бір жүйеге келтіруді мақсат ете отырып, өзіне дейінгі іргелі еңбектерді салыстырмалы түрде толығымен сипаттап өтеді. Сонымен қатар өзі өмір сүріп, еңбек етіп жатқан араб еліндегі кең қолданыстағы аспаптардың дыбыс шығару ерекшелігіне дейін тәптіштеп жазады. Мұны өзінің «Музыка туралы үлкен кітап" еңбегінде атап өтеді: «Расында біз бұл кітабымызда осы елімізде қолданылатын кеңінен таралған барлық аспаптар хақында баяндадық. Олардың әрбіріне жеке тоқталып, аспаптағы күллі дыбыстарды және интервалдар мен дыбыстық қатарларды санап көрсеттік». Delingen.
Ғалым алуан түрлі ғылым салаларының, оның ішінде физика мен математика теорияларының білгірі ретінде терең пайымдаулар жасай отырып, аталған ғылым салаларының музыкаға қатысымдылығын барынша пайдалана алған.
Әл-Фарабидің «Музыка туралы үлкен кітап» атты еңбегі өзінен кейінгі, соның ішінде осы заманғы музыка зерттеушілер тарапынан жоғары бағалануы – аталған ғылыми туындының қапысыз сапалылығын танытса керек.
Ғасырлар бойы адамзаттың кәдесіне жарап келе жатқан «Музыка туралы үлкен кітап» атты бұл еңбек музыка ғылымына кіріспе, музыка ғылымының негіздері, музыкалық аспаптар, музыкалық композиция атты тарауларға бөлінген. Әл-Фарабидің грек музыкатанушыларынан артық тұрған бір тұсы – музыкалық дыбыстарды зерттеу тұрғысында, музыкалық аспаптарға аса мән беріп, сипаттама жазуы еді. Әл-Фараби «Музыканың үлкен кітабы» атты еңбегінде математикалық тәсілдерді пайдалану арқылы музыкалық дыбыстарды тұңғыш рет қағаз бетіне түсіріп, нотаны алғаш дүниеге келтірді.
Әл-Фарабидің пікірінше, музыкатану ғылымының негізі физика немесе математика ғылымдарында жатқанымен, оның басты мақсаты – адамның, яғни тыңдаушының сана-сезімін сұлулық әлеміне жетелеу болғандықтан, ол поэзиямен үндесіп жатады. Демек, поэзиядағы мінсіз поэтика мен талғампаздықтан туындаған музыка бір-бірімен қапысыз етене үндескен жағдайда ғана оның әсерлілігі өлшеусіз болмақ.

#АльФараби#Абу́Наср#Трактаты
документальный фильм,новости казахстана,khabar,хабар бағдарламалары,праграмма хабар,ел арна бағдарламалары,екінші ұстаз,деректі фильм,онлайн хабар,мудрость веков,деректі фильмдер,жібек жолы,документалды фильм,програма хабар,хабар програма,хабар программа,танымдық хабар,хабар тв,деректі фильмі,хабар телеарнасы,программ хабар,ел арна телеарнасы,программа хабар,хабар прямой эфир,хабар онлайн,хабар программы,қазақша бағдарлама,программы хабар,ел арна,телеканал хабар,новости на сегодня,прямой эфир хабар,отандық бағдарлама,ақпараттық бағдарлама,әлеуметтік бағдарлама,ғасырлар даналығы,әл фараби,әбу насыр әл-фараби

Видео Әбу Насыр Әл-Фараби музыка әлемінде. Музыка туралы үлкен кітап. канала BS - AUDIO