Паўстанне Касцюшкі і спробы аднавіць незалежнасць. Гутарка «Проста гісторыя» з Андрэем Унучакам #9

Дзявяты выпуск перадачы «Проста гісторыя» – падкаст па гісторыі Беларусі ад праекта @Слухай Сюды​, дзе з кандыдатам гістарычных навук Андрэем Унучакам мы будзем наноў адкрываць для сябе гісторыю Беларусі і разам з гэтым разважаць, як нам рухацца наперад.

Страціўшы незалежнасць Рэчы Паспалітай наш народ апынуўся ў палоне Расійскай імперыі на 123 гады. За гэты час адбылося нямала спробаў аднаўлення незалежнасці нашай дзяржавы. Паўстанне Тадэвуша Касцюшкі, Напалеонаўскія войны, Таварыства філаматаў і філарэтаў, паўстанне 1830-31 гг, Эмілія Плятэр, Адам Міцкевіч, Міхал Клеафас Агінскі, Ігнат Дамейка. Пра ўсё гэта ў дзявятым выпуску «Проста гісторыі».

Змест гутаркі:

00:00 – Пачатак.
00:30 – Страта і аднаўленне беларускай дзяржаўнасці.
00:58 – Змаганне за свабоду – аснова беларускага характару.
02:05 – Прычыны страты дзяржаўнасці.
03:10 – Становішча Расейскай імперыі ў 18-19 ст.
03:55 – Дэмакратызацыя Расійскай імперыі.
04:55 – Пакаянне элітаў Рэчы паспалітай.
05:22 – Скасаванне законаў Вялікага Княства Літоўскага.
05:59 – Падзел Беларусі на губерні.
06:55 – Абсалютызм у Расійскай імперыі.
07:25 – Стварэнне Віленскай асацыяцыі за вызваленне.
08:15 – Арыентацыя на Напалеона.
09:10 – Роля Праваслаўнай царквы ў Расійскай імперыі.
10:10 – Адрозненне грамадства ВКЛ і Расійскай імперыі.
12:45 – Мяжа габрэйскай аседласці ў Расійскай імперыі.
13:58 – Адрозненне сістэмы адукацыі Рэчы Паспалітай і Расійскай імперыі.
15:16 – Напалеонаўскі легіён Караля Князевіча ў Італіі.
16:20 – Напалеон аднаўляе Варшаўскае герцагства.
16:40 – Беларуская моладзь наймаецца ў войска Напалеона.
17:12 – Французкая і расійская опцыі аднаўлення Рэчы Паспалітай.
17:40 – Праект федэралізацыі Расіі Адама Чартарыйскага і Міхала Агінскага.
19:40 – Мікалай Карамзін і «запіска аб старой і новай Расіі».
20:35 – Войска Напалеона ўваходзіць на тэрыторыю Беларусі.
21:20 – Адраджэнне Вялікага Княства Літоўскага пад Напалеонам.
22:03 – Параза войска Напалеона і вяртанне Расійскай імперыі.
22:44 – Аўтаномія Польскага царства ў Расійскай імперыі.
23:28 – Уварэнне Таварыства філаматаў у Віленскім універсытэце.
24:05 – Пачатак Эпохі рамантызму.
25:15 – Адраджэнне пісьмовай беларускай мовы.
26:05 – Адраджэнне дзяржавы на нацыянальным падмурку.
26:30 – Развіццё народнай асветы і культуры.
27:14 – Арышты лідараў беларускіх таварыстваў.
28:07 – Перадумовы паўстання 1831 г. і роля Віленскага ўніверсітэту.
29:15 – Прыход Мікала І да ўлады.
29:39 – Умацаванне дэспатызму ў Расіі.
30:12 – Вынікі кіравання Мікалая І і ўмацаванне паліцэйскай дзяржавы.
30:40 – Выбух паўстання 1830-1831 гг.
30:55 – Захоп рэзідэнцыі князя Канстанціна ў Варшаве.
31:15 – Пачатак паўстання ў ВКЛ.
32:09 – Паўстанцкі аддзел Эміліі Плятэр.
32:45 – Расейскія войскі захопліваюць Вільню і душаць паўстанне.
33:00 – Смерць Эміліі Плятэр і верш Адама Міцкевіча «смерць палкоўніка».
34:02 – Аляксандр Пушкін пераконвае заходнія краіны не ўмешвацца ў паўстанне.
35:35 – Эміграцыя паўстанцаў у Францыю.
36:05 – Утварэнне Таварыства літоўскага і рускіх зямель.
36:25 – Паўстанец Ігнат Дамейка ў гісторыі Чылі.
36:50 – Паэма Адама Міцкевіча «Пан Тадэвуш».
37:55 – Знішчэнне ўніяцкай царквы.
38:35 – Іосіф Сямашка і далучэнне ўніятаў да праваслаўнай царквы.
39:40 – Паўстанне Сымона Канарскага.
40:30 – Дэмакратычнае таварыства Францішка Савіча.
41:20 – Забойства Сымона Канарскага і Францішка Савіча.
41:47 – Палітыка русіфікацыі ў Расійскай імперыі.
41:57 – Скасаванне назваў Беларусь і Літва, адмена Статута ВКЛ.
42:58 – Параза Расійскай імперыі ў Крымскай вайне і эпоха адлігі.
43:15 – Вяртанне паўстанцаў у Беларусь.

Першы выпуск перадачы «Проста гісторыя»: Як нараджалася сучасная беларуская нацыя: https://youtu.be/5jAP9c3B4Vw

Другі выпуск перадачы «Проста гісторыя»: Гісторыя назвы «Беларусь» і змагання за яе: https://youtu.be/7uYKv4yZioQ

Трэці выпуск перадачы «Проста гісторыя»: Якой была Беларусь 1000 гадоў таму: https://youtu.be/PoiGkKrKE8U

Чацвёрты выпуск перадачы «Проста гісторыя»: Як утварылася Вялікае Княства Літоўскае: https://youtu.be/UrEP4H5mHzE

Пяты выпуск перадачы «Проста гісторыя»: Як ВКЛ стала найбуйнейшай дзяржавай у Еўропе: https://youtu.be/ALtk3k4U180

Шосты выпуск перадачы «Проста гісторыя»: ВКЛ у 16 стагоддзі – залаты век у гісторыі Беларусі: https://youtu.be/i-yGEOD6IBs

Сёмы выпуск перадачы «Проста гісторыя»: Чаму адбыўся заняпад ВКЛ: https://youtu.be/o424Tbd0Ab4

Восьмы выпуск перадачы «Проста гісторыя»: Чаму адбыліся тры падзелы Рэчы Паспалітай: https://youtu.be/kc6u9p3ypLg

Падтрымайце наш канал праз спонсарскую падпіску:
https://www.youtube.com/channel/UCq73t6Go8XfsyArFp7M1Jlw/join

Просім падпісацца на нашыя сацсеткі, дзе мы шчыра расказваем праўду:
https://instagram.com/symbalby
https://facebook.com/symbalby
https://t.me/symbalby
https://twitter.com/symbalby
https://vk.com/symbal_by
https://ok.ru/symbalby
https://youtube.com/symbalbybelarus
https://tiktok.com/@symbalby

Видео Паўстанне Касцюшкі і спробы аднавіць незалежнасць. Гутарка «Проста гісторыя» з Андрэем Унучакам #9 канала symbal.by