Efor testi nedir? Efor testi nasıl yapılır? - Prof. Dr. İlke Sipahi (Kardiyoloji Uz.)

Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümü'nden Prof. Dr. İlke Sipahi, efor testi nedir?, efor testi nasıl yapılır? sorularına yanıt veriyor.

Efor testi nedir?
Kardiyoloji uzmanlarının en sık başvurduğu tanı metodudur.

Efor testi nasıl yapılır?
Günümüzde sıklıkla koşu bandı üzerinden efor testi yapılır. Bisiklet üzerinde uygulanması da mümkündür.

Efor testi ile hangi kalp hastalıkları anlaşılır?
Efor testinde esas olarak bakılan hastalık koroner damar tıkanıklığıdır. Yani kalbi besleyen damarlarda tıkanıklık var mı yok mu incelenir. Hastanın kondisyonu nasıl, yeterince yürüyebiliyor mu, nabzı ne kadar hızlanıyor gibi konulardan ziyade damar tıkanıklığı sorgulanır.

Efor testini kimlere uygulanır?
Sıklıkla göğüs ağrısı şikayetiyle hastaneye başvuran kişilere uygulanır. Çünkü göğüs ağrısı şikayeti yaşayan hastalarda en sık gözlenen hastalıklardan biri koroner damarlarda tıkanıklıktır. Hem Türkiye hem de dünyada en sık ölüm sebeplerinden birinin koroner damar tıkanıklığı olduğu unutulmamalıdır.

Efor testi koroner damarlarda tıkanıklık olup olmadığını nasıl gösteriyor?
Efor testi sırasında aslında bir görüntüleme söz konusu değil. Anjiyografi yaparken direkt damarın içerisine girerek damarın içindeki darlıklar, plaklar görülebilir. Ama efor testi esnasında hasta koşu bandında yürüyor ve elektro kaydı alınır. 12 derivasyon adı verilen 12 kanallı bir elektro kaydı alınır. Dolayısıyla koronerler aslında efor testinde görülemez.

Efor testi güvenilir mi?
Efor testi %100 güvenilir bir test değildir. Eğer efor testi normalse bu hastanın koroner damarlarında kesinlikle tıkanıklık yoktur denilemez. Tersi durum da söz konusudur. Efor testi negatifse mutlaka damar tıkanıklığı vardır anlamına gelmemektedir. Yani doğruluk oranı %85-90 denilebilir.

Kesin tanı için ne yapılır?
Kesin tanıyı koyabilmek için çoğu zaman efor testi olumsuz olan hastalarda anjiyografi metoduna başvurulur.

Efor testi nasıl yapılır?
Efor testinde 12 kanallı kayıt alabilmek için hastaya çok sayıda elektrot yapıştırılır. Elektrotlarla birlikte bir tansiyon aleti de hastaya bağlanır ve test boyunca kan basıncı yani tansiyonu takip edilir. İlk tansiyon ölçümü de teste başlamadan önce yapılır. Efor testine başlamadan önce hastanın elektrosu da kaydedilir.

Efor testi kaç aşamalıdır?
1. aşamada hastaya yürümeye başlar. Efor testinde sıklıkla Bruce protokolü sıklıkla uygulanır.
Buna göre test, dik yan yaklaşık %10’luk bir eğim ile başlar. Hız ise 2.7 km saatte. Yavaşça başlar ancak eğim oldukça yüksek olur. Bunun sebebi hastanın kalbini mümkün mertebe yüksek düzeyde bir strese maruz bırakmaktır. Eğim artınca da kalp hızı daha fazla artar. Kalbin oksijen ihtiyacı daha fazla olur. Ve eğer bir damar tıkanıklığı varsa kolaylıkla tespit edilebilir. Efor testinin ikinci aşamasında eğim %12’ye çıkarılır. Koşu bandının da hızı 4 km olur. 3. kademenin sonlarına doğru hastanın nabzı iyice yükselir ancak eğer hedef nabız hızına ulaşılamadıysa hastaya 4. Kademeye geçip geçemeyeceği sorulur. Hasta 4. kademeye geçebilirse eğim %16, hız ise 6.7 km olur. Hedef nabız hızına ulaştıktan sonra efor testi yavaşlatılmaya başlanır. Doğrudan durdurulmaz. Eğer aniden durdurulursa hastanın kan basıncında kötü bir düşme olabilir. O yüzden 1 dakikalık bir cool down dönemi dedikleri soğuma dönemi olur.
Efor testinde her bir aşama kaç dakika sürüyor?
Efor testinin her kademesi Bruce protokolüne göre 3 dakika sürer. Her 3 dakikada bir eğim ve hız artar. Ve her aşamanın sonunda elektro kaydı alınarak, kan basıncı ölçümü yapılır. Genellikle büyük tansiyonda bir yükselme beklenir.

Efor testinde hastanın hedef kalp hızı nasıl hesaplanıyor?
Olması gereken kalp hızı 220 – yaş formülüyle hesaplanır. Örneğin hasta 1988 doğumlu. 31 yaşında. 220-31,189 yapar. İdeali bu, yani 189 nabza ulaşmak.

Efor testi ne kadar sürüyor?
Efor testi ortalama 9 dakika kadar sürer. Efor kısmı ortalama 9 dakika kadar sürer. Bu da 3 kademeye denk gelir. Fakat koşu bandını durdurduktan sonra mutlaka hastayı en az 5 dakika kadar daha takip etmek gerekir. Dolayısıyla hazırlığıyla birlikte 15-20 dakikalık bir test olduğu söylenebilir. 60 yaşının altındaki hastalarda hastanın 3 kademeyi bitirmesi beklenir. 60 yaşının üzerindeki hastalarda ise hastanın 2 kademeyi yani 6 dakikayı bitirmesi beklenir.

Видео Efor testi nedir? Efor testi nasıl yapılır? - Prof. Dr. İlke Sipahi (Kardiyoloji Uz.) канала Memorial Sağlık Grubu