Ер билан битта ўрик, ёндирилган дарахт, қиммат туршак ёхуд тўкинчилик хоргарчилик деганими?

Бу йил ўрик ҳосили яхши бўлди. Ҳовлида, йўл бўйида, кўп қаватли уйлар атрофида ўрикларнинг ер билан битта бўлиб тўкилиб ётганининг гувоҳи бўлаяпмиз. Ва бу шундай бўлиши керакдек табиий қараяпмиз. Бозорда ўриклар анча арзонлашди. Аммо бу дегани ўрик оёқ ости бўлиб ётиши керак деганими? Увол, савоб, исроф деган тушунчалар биздан қанчалар йироқлашиб кетганини мана шу ҳолат яққол исботлаб турибди. Ўрикни эккан одам қўшнисига ёки атрофдагиларга териб олиш ҳақида айтишни хаёлига ҳам келтирмайди. Ҳовлисида мевали дарахти йўқ қўшни эса сўрашга ор қилади, истиҳола қилади. Ҳар икки томон ҳам уволга ўз ҳиссасини қўшмоқда. Кўп қаватли уйлар олдига экилган меваларга нисбатан ҳам муносабат шундай. Баъзида бозорга тушиб туршак оламан десанг йигирма минг сўмдан етмиш минг сўмгача. Шунда савол туғилади ёзда ер билан битта бўлиб тўкилиб ётадиган ўрик-туршакнинг қишда нархи нега баландлаб кетади? Нимани хор қилсанг шунга зор бўласан, деган гап ёдингга тушади. Эътибор беринг, ўрик пишгач ҳеч ким қадрига етмайди, яъни увол бўлади ва қишга келиб унинг ҳатто туршагига ҳам зор бўламиз. Энг қизиғи, ёзи билан увол бўлган ўрик эгалари қишда туршакни фалон пулга сотиб олади. Ўйлайсан, наҳотки мана шу ўрикни қуритиб олишнинг имкони йўқ. Ҳар бир хонадон ўзлари туршак қуритиб олса балки бозордаги нарх-наво ҳам бунчалик кўтарилиб кетмасмиди, аҳоли туршакни бемалол оғринмай харид қилармиди? Ўрикни увол қилмаслик учун териб олиб қуритишга ёки қўшниларга тарқатишга ҳафсаласизлик ортида аслида дангасалик ётибди. Айнан мана шу исрофгарчилик, дангасалик ёзи билан сероб бўлган меваларнинг қуритилгани қишда қимматлашиб кетишига сабаб бўлади. Динимизда ҳам бу ҳақда бот-бот таъкидланган – Қуръондан эслатма: «…Мева ҳосил қилганда, мевасидан тановул қилингиз! Ҳосил йиғиш кунида (муҳтожларга) ҳаққини (ушри ва хирожини) берингиз ва исроф қилмангиз! Албатта, У исроф қилувчиларни севмайди» (Анъом, 141). Демак, биз ейишни истамаган овқатимизни исроф қилишимиз мумкин эмас.
«Ҳосилни биргалашиб йиғиштириб олайлик!»
Яқинда уволга бефарқ бўлмаган ҳамюртимиз, Халқ депутатлари Олмазор туман Кенгаши депутати Анваржон Шермуратов маҳалладошларига айнан шу масала бўйича таклиф ва мурожаат билан чиқди: «Маҳалламизда йилдан-йилга мевали дарахтлар кўпайиб мевазор боққа айланаяпти. Мана ҳозир Тошкент шаҳрининг «Олимпия» маҳалласидаман. Бу йил ўрик ва бошқа мевалар жуда кўп ҳосил берди. Ҳатто шохлари эгилиб қолди», деб бошлайди ўз видеомурожаатини: «Келинглар, мана шу меваларнинг оёқ ости бўлишининг – уволнинг олдини олиш мақсадида бир акция ўтказсак. Бунга Ёшлар ишлари бўйича агентлик ҳам ўз ҳиссасини қўшса. Мана шу дарахтлардаги меваларни бир кун вақтга келишиб йиғиштириб олсак. Кимга қанча керак бўлса тарқатсак. Кўпчилик ийманади, уялади, териб олишга. Ўзимиз шу билан ташаббус билан чиқсак. Ҳар йили ҳокимият, маҳалла ҳамкорликда кўчат экамиз, энди шу кўчатларни ҳосилга киргач увол қилмасдан йиғиштириб олсак».
Жуда яхши ташаббус, шундайми? Бу фақат биргина маҳаллага тегишли эмас. Бутун юртимиздаги маҳаллаларнинг қадриятига айланиши керак. Чунки битта кўчатни экиб, у ҳосилга киргунча қанча меҳнат ва вақт кетган. Аммо афсуски дарахтларга нисбатан шафқатсизликка ҳар қадамда дуч келишимиз ҳам бор гап. Бу ҳақда ҳамюртларимизнинг ижтимоий тармоқлар орқали қолдирган изоҳларидан ҳам билиш мумкин.

Xabar.uz 2023
Telegram: https://t.me/xabaruzofficial
Twitter: https://twitter.com/xabaruzofficial
Facebook: https://www.facebook.com/xabar.uz
Instagram: https://www.instagram.com/xabar.uz/

Видео Ер билан битта ўрик, ёндирилган дарахт, қиммат туршак ёхуд тўкинчилик хоргарчилик деганими? канала Xabar.uz