Newton'un Beşiği

Newton'un Beşiğini almak için ► http://bit.ly/newtonun-besigi

Bu gördüğünüz düzeneğin adına “Newton’un beşiği” deniyor. Aynı hizada dizilmiş 5 toptan oluşan bir düzenek. Nedense daha çok iş yerlerinde masaların üzerinde gördüğümüz bir şey. Sanırım bunu masasının üzerine koyanlar, çevresine bu 5 topu idare edebiliyorsam herkesi idare edebilirim gibi bir mesaj veriyor. Peki bunun ötesinde başka anlamları olabilir mi? Bu minik küreler acaba bize nasıl bir hikaye anlatıyor?
Bu düzenek adını ünlü fizikçi Isaac Newton’dan alıyor. Böyle bir şeyi icat etse yakışırdı kendisine fakat o icat etmemiş. Hatta onun yaşadığı dönemde bile icat edilmemiş. Bu aletin kimin tarafından ilk olarak yapıldığı tam olarak bilinmiyor. Ama isim babası belli. 1967’de Simon Prebble adlı bir oyuncu buna “Newton’un beşiği” adını vermiş.
Bu beşik, öncelikle içinde yaşadığımız dünyanın temel fizik yasaları hakkında bize bilgi veriyor. İlk topu havaya kaldırınca potansiyel bir enerji yükleniyor. Bıraktığımızda bu potansiyel enerji yerçekiminin etkisiyle kinetik enerjiye dönüşüyor ve gidip ikinci topa değiyor. İlk topun momentumu, değdiği ikinci topa geçiyor. Bu şekilde momentum, sırayla diğer toplara iletiliyor ve en son topa kadar gidiyor. Son top, momentum transferi sonucu havaya kalkıyor ve tekrar geriye gelerek kendinden önceki topa değiyor.
Olan biteni bu şekilde fiziksel olarak açıklamış olduk. Bu kadar mı yani? Bu bilgi kafamızda başka anlamları ortaya çıkartamaz mı? Ben bu kürelere bakınca bir hareket ve değişim zinciri görüyorum mesela. Tıpkı etrafımıza baktığımızda fark ettiğimiz gibi. Bir şeylerin sürekli değiştiğini görüyoruz. Bu değişiklikler kendiliğinden olmuyor. Bu topun yerinin değişmesi için önce başka bir topun pozisyonunu değiştirmesi gerekiyor. Dediğim gibi bu bir hareket ve değişim zinciri.
Eğer şu anki durumumuzdan hoşnut değilsek; kendimizi, hayatımızı ve çevremizi değiştirmek istiyorsak fizik yasalarını farklı bir gözle etüd etmeliyiz. Harekete geçmek için bu minik kürelerin hikayesine kulak vermeliyiz.
Bunun için Newton’un hareketle ilgili yasalarına bir bakalım. Daha çok fizikçi kimliğiyle bilinen Isaac Newton 1687 yılında tarihin en önemli bilimsel kitaplarından birini yayınladı: “Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica” adlı bu kitap klasik mekaniğin temelini atmıştır. Kitabın nefis bir ismi var ama nedense çoğunluk bu ismin ikinci yarısına “matematiksel ilkeler” tarafına odaklanmış durumda. Oysa kitabın tam adı “Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri.” O zaman gelin biz matematiksel ilkelerden yola çıkarak doğa felsefesine ilişkin anlamları okumayı deneyelim. Matematiği ve fiziği kendi hayatlarımıza uygulamaya çalışalım.
Dünyada gördüğünüz en küçük bir cisim bile pozisyonunu, var olan durumunu değiştirmek istemez. Hareket etmek istemez. Tembeldir. Bu kurduğum cümlede “cisim” yerine kendinizi koyun. Cisim sizsiniz. Bu video boyunca sizlere “cisim” diyeceğim kusura bakmazsanız.

Video metninin tamamı, kaynaklar ve linkler:
http://barisozcan.com/newtonun-besigi

Filmler:
G.O.R.A. (2004)
Pacific Rim (2013)

STT ► http://bit.ly/stt-serisi
OKU ► http://bit.ly/oku-serisi
İZLE ► http://bit.ly/izle-serisi
VLOG ► http://bit.ly/barisozcan-VLOG
~
http://twitter.com/BarisOzcan
http://google.com/+BarisOzcan
http://facebook.com/BarisOzcan
http://instagram.com/BarisOzcan
http://www.snapchat.com/add/ozcanbaris
http://BarisOzcan.com/sikca-sorulan-sorular

Видео Newton'un Beşiği канала Barış Özcan