Ўзбекистон фильм олган 101 ўзбек ким бўлгани ва қариндошлари топилдими? O'zbekiston

#bbcuzbek #101uzbek #101ўзбек #101узбек

Ўзбекистон 1942 йили немис фашистлари Голландиядаги концлагерда ўлдирган 101 ўзбек ҳақида фильм ишлади.

Амерсфортдаги концлагерь бўйича сақланган хотира ва архифларга қараганда, фашистлар айнан шу ўзбекларни энг кўп қийнаган.

Уларнинг осиёча юз қиёфалари боис "чала одамлар" деб таҳқирлашган ва ҳатто бош чаноқларини кесиб олиб, ўрганишган.

Ўзбекистон бугун бу ўзбеклар кимлигини ўрганмоқдами?

Нималар маълум?

101 йигит Ўзбекистондан чиқиб, Европага урушга кетишади.

Уларнинг ортида оналари, суюкли ёр ва болалари, қуёш қиздирган, билқиллаган тупроққа тўла кўчалари, бу кўчаларни тутган зирали зирвак ҳиди, ҳар саҳар уйғотувчи азон овозлари қолиб кетади.

Олис ва бегона юртда уларни жанда-жундага ўраб, намойиш қилишади, хўрлашади ва ўлдиришади.

Ҳар куни ўзбекларни оғир ишларга ташлашади, ҳайвондан баттар калтаклашади, оч қолдириб, сичқон тутиб, ўт-ўлан юлиб ейишга мажбур қилишади.

Кўплари ўлади. Ниҳоят, тирик қолганларини ўрмонга олиб чиқиб отишади, исм ва ҳужжатларини ёқишади.

Ушбу фильм - 1941 йил сентябридан то 1942 йил апрелигача Голландиядаги Амерсфорт концлагерида Нацистлар қўлида азоб чеккан 101 номаълум ўзбек ҳақида.

Улар учун ҳозир Амерсфорт яқинида махсус қабристон ташкил этилган.

Бу ўзбеклар ким? Уларнинг шахслари аниқландими?

Балки ораларида сизнинг Иккинчи Жаҳон Урушида бедарак кетган бобонгиз, тоға ё амакингиз бордир?

Би-би-си Ўзбек Хизмати видеолавҳасини томоша қилинг.

Муаллиф ва мухбир: Рустам Қобил.
Тасвирчи: Олимхўжа Асқаров.


Фильмда фойдаланилган материаллар:
Stichting Russisch Ereveld жамғармаси,
Эймланд ва Голландия Давлат Архивлари,
Флиҳит ҳамда Камп Амерсфорт миллий ёдгорлиги ва концлагери музейлари,
Питер Яхерга тегишли сурат, тасвир ва чизмалар эди.

Фильмни тайёрлаш жараёнидаги маълумот, маслаҳат ва кўмак учун
тарихчи олим Баҳодир Узоқов ва тадқиқотчи журналист Ремко Рейдингга миннатдорчилик билдирамиз.

Видео Ўзбекистон фильм олган 101 ўзбек ким бўлгани ва қариндошлари топилдими? O'zbekiston канала BBC Uzbek