คอปเตอร์จิ๋ว สำรวจสิ่งมีชีวิต บันทึกเสียงดาวอังคาร ภารกิจโครตยาก ของยาน Perseverance โดย NASA

ปล่อยเฮลิคอปเตอร์จิ๋ว สำรวจสิ่งมีชีวิต บันทึกเสียงดาวอังคาร หลากภารกิจท้าทายของยาน Perseverance โดย NASA

ยานลำล่าสุดของโครงการสำรวจดาวอังคาร Mars Exploration Program โดย NASA ที่ออกเดินทางจากโลกสดๆ ร้อนๆ เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคมที่ผ่านมา ก็คือยานโรเวอร์กึ่งหุ่นยนต์ ที่เพียบพร้อมไปด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย ‘เพอร์เซเวียแรนซ์’ ที่มีเป้าหมายไปค้นหาหลักฐานการมีอยู่ของชีวิตโบราณบนดาวอังคารให้ได้
นอกจากภารกิจหลักๆ ครั้งนี้ของ ‘เพอร์เซเวียแรนซ์’ ในการถ่ายภาพ ขุดเจาะเก็บตัวอย่างหลักฐานชีวิตโบราณของดาวอังคารแล้ว ยังมีภารกิจย่อยนั่นคือ การทดลอง ‘บิน’ ในบรรยากาศที่แสนเบาบางด้วย ‘เฮลิคอปเตอร์’ ขนาดเล็กจิ๋วที่นำติดตัวยานโรเวอร์กึ่งหุ่นยนต์พลังนิวเคลียร์ลำนี้ไปด้วย
ยานโรเวอร์กึ่งหุ่นยนต์ ‘เพอร์เซเวียแรนซ์’ ยังติดตั้งอุปกรณ์พื้นฐานอย่าง ‘ไมโครโฟน’ และหลังการลงจอดในปีหน้า เราจะได้ฟังเสียงต่างๆ บนดาวอังคารเสียที หลังอยู่กับความเงียบของภาพถ่ายและคลิปต่างๆ มายาวนาน
ความสงสัยใคร่รู้ของมนุษย์เรา โดยเฉพาะต่อคำถามที่ว่า มีสถานที่ใดอื่นนอกโลกของเราหรือไม่ที่มีสิ่งมีชีวิต หรืออย่างน้อยก็เคยมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ เกิดเป็นแรงผลักดันให้เกิดโครงการสำรวจอวกาศมากมาย โดยมีดาวเคราะห์และดวงจันทร์หลายดวงเป็นเป้าหมาย

สำหรับดาวอังคารนั้นถือเป็นหนึ่งในเป้าหมายที่โดดเด่นที่สุดในระบบสุริยะ ที่มีสภาพน่าสนใจในการศึกษาถึงชีวิตในอดีต รวมทั้งมีระยะทางไม่ไกลจากโลก เหมาะสมกับการเดินทางไปศึกษา

จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ทำให้ NASA ก่อตั้งโครงการสำรวจดาวอังคาร Mars Exploration Program ขึ้นเพื่องานนี้โดยเฉพาะ และยานลำล่าสุดของโครงการที่ออกเดินทางจากโลกสดๆ ร้อนๆ เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคมที่ผ่านมา ก็คือยานโรเวอร์กึ่งหุ่นยนต์ที่เพียบพร้อมไปด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย ‘เพอร์เซเวียแรนซ์’ ที่มีเป้าหมายไปค้นหาหลักฐานการมีอยู่ของชีวิตโบราณบนดาวอังคารให้ได้

ชื่อ เพอร์เซเวียแรนซ์ (Perseverance) ในความหมายที่สื่อถึง ‘ความพากเพียร’ เป็นชื่อที่ถูกตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการหลังใช้โค้ดเนม MARS 2020 ในช่วงเริ่มต้นของโครงการมาหลายปี ชื่อนี้ได้มาจาก การประกวดเรียงความสำหรับนักเรียนไม่เกินเกรด 12 ทั่วสหรัฐฯ โดยเด็กที่เป็นเจ้าของชื่อนี้คือ Alexander Mather นักเรียนอายุ 13 ปี จากรัฐเวอร์จิเนีย ซึ่งมีความใฝ่ฝันที่จะได้เป็นวิศวกรของ NASA ในอนาคต

เพอร์เซเวียแรนซ์ เป็นยานโรเวอร์กึ่งหุ่นยนต์ที่สร้างขึ้นตามแบบของยานรุ่นพี่ ‘คิวริออซิที’ (Curiosity) ยานโรเวอร์กึ่งหุ่นยนต์พลังนิวเคลียร์ที่ถูกส่งไปปฏิบัติภารกิจในปี 2012 โดยลงจอดที่พิกัด 5.4°S 137.8°E ในแอ่งหลุมอุกกาบาตเกล (Gale Crater) บนดาวอังคาร ซึ่งประสบความสำเร็จในการสำรวจ และยังคงปฏิบัติการอยู่บนผิวดาวอังคารจวบจนเวลานี้

สิ่งที่ยานรุ่นพี่คิวริออซิทีสำรวจพบ คือองค์ประกอบอินทรีย์สารในตะกอนของชั้นดินที่เคยเป็นแอ่งน้ำโบราณ ซึ่งก็เป็นผลต่อเนื่องมาจากโรเวอร์ขนาดเล็กรุ่นแรกๆ ในโครงการที่ได้เดินทางไปถึงดาวอังคารในช่วงต้นปี 2000 คือ ‘ออปเพอร์จูนิที’ (Opportunity) และ ‘สปิริต’ (Spirit)

ผลสำรวจในขั้นต้นยืนยัน การที่ดาวอังคารเคยมีน้ำในสถานะของเหลวไหลเวียนได้มาก่อนในช่วงเวลาที่น่าจะเป็นยุค 3,500 ล้านปีที่แล้ว หรือนานกว่านั้น แต่จู่ๆ ก็เกิดภัยพิบัติปริศนาที่ทำให้ดาวอังคารสูญเสียชั้นบรรยากาศอย่างรวดเร็วในช่วงเวลาไม่กี่พันปี จนไม่อาจคงความอบอุ่นบนผิวดาวไว้ได้ รวมทั้งไม่อาจปกป้องผิวดาวจากรังสีต่างๆ ในอวกาศ ในที่สุดดาวอังคารจึงไม่เหลือสภาพที่จะอยู่อาศัยได้ดังที่เห็นในทุกวันนี้ ที่ทั้งแห้งแล้ง หนาวเย็น และมีอากาศหลงเหลืออยู่เบาบางมากไม่ถึง 1% ของอากาศบนโลก

เพอร์เซเวียแรนซ์ ซึ่งจะเดินทางไปถึงดาวอังคารในวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2021 จะทำหน้าที่สำรวจหาหลักฐานสิ่งมีชีวิตโบราณอย่างเฉพาะเจาะจง ด้วยเครื่องมือที่สร้างขึ้นมาเพื่อการนี้โดยตรง

ยานโรเวอร์กึ่งหุ่นยนต์พลังนิวเคลียร์ลำนี้จะลงจอดที่พิกัด 18.38°N 77.58°E ในแอ่งหลุมอุกกาบาตเยเซโร (Jezero Crater) บริเวณที่คาดว่าจะเป็นสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโบราณ ที่นักวิทยาศาสตร์คาดว่าอาจมีชิ้นส่วนสารอินทรีย์จากสิ่งมีชีวิตโบราณที่ถูกพัดพาเข้ามาจากต้นน้ำ และน่าจะมีแร่โอลิวีนและคาร์บอเนตอยู่ด้วย โดยเฉพาะคาร์บอเนตนั้นสำคัญมาก เพราะมันสามารถกักเก็บหลักฐานทางชีวภาพไว้ภายในผลึกของมันได้

เมื่อพร้อมทำงาน เพอร์เซเวียแรนซ์จะใช้อุปกรณ์ที่มีชื่อว่า ‘เชอร์ล็อก’ (Sherloc) ที่มีปลายแขนกล ซึ่งจะเข้าไปถ่ายภาพระยะใกล้ของหินตะกอนที่น่าสนใจ แล้วทำแผนที่รายละเอียดของแร่ธาตุ รวมทั้งสารอินทรีย์ที่ปรากฏบริเวณนั้น

ส่วนอุปกรณ์อีกชิ้นที่มีชื่อว่า ‘พิกเซิล’ (Pixl) ก็จะทำหน้าที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับองค์ประกอบหรือสารเคมีที่พบในบริเวณเดียวกันนี้ ข้อมูลทั้งหมดรวมทั้งภาพถ่ายจะถูกรวบรวมส่งเป็นสัญญาณออนไลน์กลับมาที่โลกเป็นระยะ

จากนั้นเพอร์เซเวียแรนซ์จะใช้สว่านที่ปลายแขนกลขุดเจาะลงไปในชั้นหินตะกอน เพื่อเก็บตัวอย่างหินดาวอังคารขนาดเท่าแท่งชอล์ก บรรจุใส่หลอดภาชนะแล้วนำไปสอดไว้ใต้ตัวยาน ซึ่งจะมีช่องสำหรับเก็บหลอดภาชนะได้จำนวน 43 ช่อง แล้วอาศัยจังหวะเหมาะ เดินทางด้วยล้อทั้ง 6 ไปที่จุดที่กำหนดไว้ เพื่อวางหลอดภาชนะที่บรรจุหินตะกอนไว้ตามพิกัดที่กำหนดล่วงหน้า รอให้หุ่นยนต์รุ่นน้องในอนาคตที่จะใช้ชื่อว่า Mars Sample Return เดินทางไปเก็บหลอดภาชนะใส่หินตะกอนเหล่านั้นนำไปบรรจุใส่จรวดขนาดเล็กอีกที แล้วยิงจรวดนำหลอดบรรจุตะกอนดาวอังคารที่เก็บได้กลับมาวิเคราะห์ที่โลกต่อไป

Видео คอปเตอร์จิ๋ว สำรวจสิ่งมีชีวิต บันทึกเสียงดาวอังคาร ภารกิจโครตยาก ของยาน Perseverance โดย NASA канала rev x