l UlughBeg |•| Улугбек |

l UlughBeg |•| Улугбек |•|charcoal pencil|•|tablet|•|psd|
⇢
" #Ұлықбек " Г. Голубев.
Меніңше, егер мәуеренахр, сармақанның патшасы болмағанында һәм Тимур әмірдің тұқымы болмағанында, онда ортағасырда әлемде теңдесі жоқ, ең ірі "обсерваторияны" , мүмкін, қабырғасын тұрғыза алмас па еді. Оған қыруар қаражат керек, ал оны салу үшін әлгі дәуріштерге, дін басшыларға жалтақтар ма еді.
Обсерваторияның басты құралы радиусы 40 м тең 20 градустан 80 градусқа шейін баратын квадрант болатұғын. Сол обсерваторияны Әріптестері - Қазы-заде ар - Руми, ал - Каши, ал - Кучи есімді ғалымдардың көмегімен салып шықты. Ол кезде нақты, бір деңгейлі өлшем бірлік болмағандықтан, көбіне жылқының жалының қалыңдығымен, дән дақылдың қалыңдығына жүгініп отырып сол кездегі өшлем бірлік ұзындығын табатын еді. Сол обсервоторияның арқасында Ғұрған зидж - аспан жұлдызының каталогін құрды. Кесте мәліметтердің дәлдегі өткен және замандас ғалымдардың құрған кестелерінен әлде қайда дәлірек болатын. Тек кейін дәлдік жағынан Тихо Браге басып өткені бар. Бұл кестені әлі талай ғасырлар бойы әлем астраномдары қолданыстарға ие болмақ және қазір де маңыздылығын жоғалпайды.
Ұлықбек басқа әмірлерден қарағанда Самарқандта медреселерді тұрғызуды бастады. Сол медреселердің порталында көбіне стандартты жазуларды емес, "Білімге талпыну әр мұсылман ері мен әйелінің міндеті" деген батыл сөйлемді жаздырғаны бар. Бұл сөйлем құраннан алынсадағы, мейлінше, бір шағын революциялық қадам ретінде болатын. Ұлықбектің ғылымға неліктен тартты, не түртікті болды дегенге ғалымдарда нақты жауабы жоқты жайлы кітапта жазылуда. Әкесі - хорасанның билеушісі Шарух діндәр адам, кітапқа жақын болғандықтан бала кезінде әкесіне барған күндері, сол бай кітапханасына кіріп, кітапты тамашалаудан басталғаны болуы керек дейді.
Кітап 3/4 бөлігі өмір баяны жазылса, қалғаны сол ғалымның еңбегі жайлы талқылайды. Оқуға кеңес беремін.
Егер Самарқандта болсаңыз, онда сол қала маңайыдағы Ұлықбектің обсерваториясына кіріп шығыңыз.

Видео l UlughBeg |•| Улугбек | канала Arhun Arhunus