NEDERLAND BEDANKT - LOPENDE ZAKEN (VPRO) 09-04-2000

Na drie jaar van onderzoek is de commissie van Kemenade (officieel genaamd de ‘Contactgroep Tegoeden WO-II’) met haar rapport ‘Roof & Rechtsherstel’ tot de conclusie gekomen dat onmogelijk is te berekenen hoeveel er van de Joodse gemeenschap in Nederland in totaliteit is geroofd. Ook is het volgens de commissie onmogelijk om te het verschil te bereken tussen wat er is geroofd en teruggegeven. Daarbij kon de commissie ook niet duidelijk stellen wie precies de belanghebbenden in deze zaak waren.

De belangrijkste aanbeveling van de commissie aan de regering is 'tegenover de Joodse gemeenschap ruiterlijk (…) erkennen dat ondanks de goede bedoelingen van de overheid destijds, onderdelen van het rechtsherstel en sommige aspecten van het overheidshandelen tot consequenties hebben geleid die als onbillijk en onrechtvaardig moeten worden beschouwd”.

Tevens adviseerde men de regering om een fonds op te richten met een bedrag van 250 miljoen gulden dat mede door de Joodse gemeenschap zou moeten worden beheerd. Het bedrag werd bepaald ‘naar redelijkheid en billijkheid’ en moest worden toegekend op ‘morele gronden’, als ‘tegemoetkoming voor de tekortkomingen in het rechtsherstel en andere aspecten van het overheidshandelen ten opzichte van de Joodse bevolking en de nabestaanden…’.

In een discussie tussen het bestuur van het Centraal Joods Overleg en Jos van Kemenade gaf laatstgenoemde aan een 'gebaar te willen maken van 150 miljoen gulden'. Een week later bleek dit bedrag met 100 miljoen gulden te zijn verhoogd. Voor een hoger bedrag zou geen maatschappelijk draagvlak bestaan. Dit zou kunnen leiden ‘tot antisemitische gevoelens onder de bevolking’.

'De hoogte van het bedrag interesseert me niet’, zegt professor Isaac Lipschits, emeritus hoogleraar eigentijdse geschiedenis. ‘Het gaat mij erom waarop het gebaseerd is. Ik zit als Jood niet te wachten op een aalmoes van de overheid. Wat ik wil is dat berekend wordt voor welk bedrag de Nederlandse overheid zich verrijkt heeft aan de holocaust en dat dat bedrag vermenigvuldigd wordt naar de huidige waarde. Hoeveel of weinig het ook is, dáárop hebben we recht.'

Een reconstructie van het onderhandelingsproces tussen de Joodse gemeenschap en de Nederlandse overheid.

samenstelling en regie: Michael Schaap & Gideon Levy
camera: Michael Schaap
geluid: Paul Sibbing & Wib Nelissen
montage: Kees van Kampen
on-line montage: Paul Delput
geluidsmixage: Mark Meeuwis
commentaarstem: Chris Kijne
productie: Hedda Bruessing & Mariska Schneider
bureauredactie: Henneke Hagen & Marga Smit
eindredactie: Rudi Boon & Marga Smit

uitzending voorjaar 2000

http://retro.nrc.nl/W2/Nieuws/2000/01/28/Vp/03.html

http://www.groene.nl/artikel/drijfzand

Видео NEDERLAND BEDANKT - LOPENDE ZAKEN (VPRO) 09-04-2000 канала Michael Schaap