Alacakaya /Altıoluk/Kelxasi köyünde bulunan Meçhul Şexmîr Ziyareti (Ziyarâ Şexmîr)...

ŞEXMÎR HAKINDA

Alacakaya, Altıoluk/Kelxasi köyünün içinde ve etrafında köylülerce kutsal sayılan birçok ziyaret ve şifa veren mekânlar vardır. Bunlar, Şeyhmir, Faqîr Qıtân, Lêya Wêrs, Dilwêr, Dara Hem, Sehbe, (Gomeşek köyü yakınlarında) Hêniyo tow, Serdik, (Behro köyü yakınlarında) Tuyêra Sîya (Nergek köyü girişinde) daha bilmediğimiz birçok kutsal mekânlar... Bunların içinde en önemli yer tutan “Şexmîr”dir.

Köyün hemen girişinde “Şexmîran” denilen bir bölge. Burada aynı zamanda köyün ikinci büyük mezarlığı bulanmaktadır. Burası çok eski tarihlerden beri var olan bir mezarlıktır. “Kotver” denilen köy girişin yukarı ve aşağı mıntıkası eski zamanlardan beri mezarlıktı. O civara yakın bağ, bahçe ve tarlalarda sık sık toprağın altından tesadüfen insan kemikleri çıktığı sıkça anlatılan hikâyelerdir. Köyün yaşlıları, Buraya “Acemlerin” mezarlığı derdi. Evet, şimdi o eskilerin mezarlılarından eser yok, ama bir mezar hariç! İşte Burayı önemli kılan şey, buradaki mezardır. Yani Mezarlık olan yerde Kelxası köyü ve daha önceden de civar köylerden insanların gelip ziyaret ettiği kutsal sayılan bu “Yatırın” (Ziyaret) olmasıdır. Bu ziyaret denilen yerde “Şexmîr adında bir Zat” yatmaktadır. Bu mezarın çok eski olduğu bilinir. Köylüler tarafından çok eskiden beridir var olduğu söylenir.

Şu an Kelxasi köyünün olduğu alan, yani köy daha buraya yerleşmeden tahmini 350-400 yıl önce, buralara “Xıraba” derlerdi. Bilmediğimiz doğal sebepler veya insani faaliyetlerden dolayı harabe olmuş, yâda terk edilmiş eski antik bir yerleşim yeri. “Hênî pil” (Büyük Çeşme) dışında, ayakta kalan her hangi bir eser yok, “Dewa Kehen” dan (Eski Kelxasi) köyünden buraya yavaş yavaş yerleşmeler başladığında, zamanla eski yapıların düzgün taş ve malzemeleri buralardan sökülüp yeni yapılara malzeme olmuştur. Bunları bazı evlerin duvar ve köşe taşlarında göre biliriz. Yaptığımız küçük çaplı araştırmalarda üzerinde güneş ve değişik sembol işaret ve şekiller olan taşlara rastladık. Şu an bile köyde bazı evlerin duvarlarında bozulmadan duran örnekler vardır.

Şexmîr; Peki, bu meçhul adam kimdir? Bu esrarengiz kişi hakkında sadece büyüklerimizin anlattığı yarım yamalak masallardan mı ibaret. Acaba, onun asıl hikâyesi nedir? Diye, bizde bu soruların cevabını bulma merakı ile yola çıktık. Her ip ucundan tutarak, duyduklarımızı, coğrafyamızı, çevre ve köyün tarihini mantık bazında ele alarak eksik taşları birleştirdik. Karşımızda beliren şekli görüp, Şeymir’in yazılmamış, nerdeyse unutulmaya yüz tutmuş olan hikâyesini kaleme aldık. Böylece coğrafyamızda unutulmuş, köreltilmiş yâda lal edilmiş kadim bir tarihinin daha, dili olduk ve Şexmîr’in hikâyesini geniş bir çerçevede yazdık. Onu tekrar yâd etmenin onuru ile sadece kısa özetini sizlere sunduk… “OKUYANLARA SELAM OLSUN… “

Bu coğrafyada herkes onu şifacı ve doğru söz (qalâ raşt) sahibi biri olduğuna inanır. Köyde çoğu kişinin rüyasına geldiğini, onlarla konuştuğunu, yol gösterdiğini söylerler. Rüyasına girdiği kişilerin öyle sıradan kişiler değil daha çok çevrede tanınmış, güvenilir, doğru sözlü kirşler olması dikkat çekicidir.
Mezar yerinin olduğu noktada, daha önce gelişi güzel taş duvarla çevrili bir havuz ve ortasında bodur bir badem ağacı vardı. Dilek ve Muradların kabul olması için, belli zamanlarda insanlar buraya gelir, dualar eder, dileklerinin kabul olması için bu ağacın dallarına renkli iplikler ve kumaş parçaları bağlarlardı. Kimleri de çıra yakarlardı. 1990’lı yılarda mezarın olduğu yer, hayırsever köylülerce düzeltilip türbe haline getirildi. Onarım esnasında Şexmîr’in mezarının olduğu yerde yan yan koyulmuş iki mezar daha olduğu tespit edildi. Naaşlar aynı yerde daha fazla dokunulmadan tekrardan düzeltilip türbe şeklinde kaldırıldı.

Şexmîr'în ne zaman ve hangi dönemlerde yaşadığı hakkında somut kanıtlar yoktur. Anlatıla gelen bilgiler kesin değildir. Daha çok yaşlılardan öğrendikleri ve onlarında önceki atalarından duydukları rivayet ve söylentilerdir. Bunla ilgili birkaç kuşak önce yaşamış insanların kulaktan kulağa aktarılan rivayetlere göre Şexmîrin; Sasaniler döneminde yaşadığı tahmin diliyor. Şexmîr; bir bilge, kemâle ermiş büyük bir derviş olduğu, Anadolu, Mezopotamya, hatta İran şehri olan Kirmanşah’a kadar yolculuk yaptığı, tekrar Kuzey Mezopotamya bölgesine geri döndüğü söylenir…

Şeymir’in fikir ve düşünceleri ile kendi yaşadığı çağın ötesini anlamış bir ruhani Êvdal, tamamen süfliliğe, dünyevi şeylerden arınmış, maneviliğe, sevgiye, ruh güzelliğine, doğanın mucizeliğine inanan ve evrenin sırlarını çözmüş bir âlim olduğu söylenir…

Onunla ilgili yakın emareler veren Şex Said’in kardeşi Şex Mehdi’dir. Yakın döneme kadar Kelxasi köyüne yerleşen Şex Mehdi; ileri görüşlü bilge biriydi. Çevredeki insanlara o dönemin anlayacağı dilden Şexmîr ve köyün tarihi ve çevresindeki ziyaretler hakkında bazı bilgiler aktarmıştır...

"küçük bir çocuk gibi sana dönüyorum...
bütün günahlardan arınmış olarak,
ve uzun ömür yüklerimden bıkmış halde
geldim sana..."

Видео Alacakaya /Altıoluk/Kelxasi köyünde bulunan Meçhul Şexmîr Ziyareti (Ziyarâ Şexmîr)... канала Sabahattin Karabulut