TÜRKİSTAN COĞRAFYASI: ÖZBEKİSTAN

Özbekistan adı tarihi kaynaklara göre Altunordu Beyi Özbek'in adından gelmektedir. Özbek Han 1313-1340'ta Altunordu Devleti’nin başına geçer. Yine tarihi kaynaklara göre bu birliğe Özbekler denir. Daha sonra da bu kelime belli bir Türk topluluğunun adı olarak kullanılır. Altunordu Hanlığı, ünlü hükümdar Cengiz Han'ın Toruu Batı Han tarafından kurulmuştur. Altunordu Hanlığı 1319'da Tuna boylarına ve Edirne'ye kadar gelir. 1335'te ise Batı Han Azerbaycan seferine çıkar. Ünlü gezgin Ibn Batuta, Özbek Han'dan bahseder ve geniş ülkeleriyle, güçiü ordusunun olduğuna değinir. Bu dönemde bütün Kıpçak boylarının Türkçe konuştuğu bilinir. 1428-1468 tarihleri arasında Özbekler çok yakın dayanışma içine girmişler ve 1500-1510'da Maveraünnehir bölgesini ele geçirmişlerdir. Ancak 1740'ta İran hükümdarı Buhara'yı ele geçirmiş ve buradaki Özbek Hanlığına son vermiştir. Buhara'nın başına 1753'te Muhammed Rahim geçmiş, bu dönem 1920'ye kadar sürmüştür. 1924'te ise bugünkü Özbekistan Cumhuriyeti kurulmuş, ancak 1945'ten sonraki yıllarda Rusların denetimine girmiştir. Özbekistan'da Kongrat, Nagman, Mangıt, Toyaklı, Savay, Barın, Üç Urug, Burgut, Arlat, Kanglı, Baştaş, Karakalpak gibi boylar bulunmaktadır ve bunlar Özbekistan'ı oluşturmaktadırlar. SSCB’nin çöküşüyle birlikte Özbekistan 1 Eylül 1991'de bağımsızlığını kazanmıştır

Prof. Dr. AYŞE FİLİZ AVŞAR - KADİR TOSUN

Видео TÜRKİSTAN COĞRAFYASI: ÖZBEKİSTAN канала Nazım Şanlı