Gimnazija Cetinje (1970)

Gimnazija Cetinje 1970. godine. TV Titograd 1970. godine

Cetinjska gimnazija osnovana je Odlukom Državnog savjeta u jesen 1880. godine, pod nazivom 'Knjaževsko - realna gimnazija'. Počela je sa radom bez ikakvih pisanih zakona i pravila. Tek na početku 1881. godine izrađen je i štampan prvi nastavni plan i program, po kome se radilo prvih pet školskih godina, tj. sve do 1885/86. godine, kada je nešto izmijenjen. Godine 1883. za prvog direktora škole postavljen je profesor Jovan Pavlović (1834-1892.), urednik 'Glasa Crnogorca', a kasnije ministar prosvjete u Vladi Crne Gore. Tada je donesen 'Školski zakon za učenike gimnazije' (disciplinska pravila).

U početku škola je bila smještena u Cetinjskom manastiru gdje je bio otvoren i internat (Pitomački zavod) za učenike koji su dobijali državnu stipendiju. Školske 1880/81. godine u prvi razred je upisano 16 učenika, od kojih je samo šest školske 1883/1884. godine sa uspjehom završilo četvrti razred. Već te godine škola je imala 53 učenika i pet nastavnika.

Godine 1885. Gimnazija je programski prešla sa realne na klasičnu, da bi se dvije godine kasnije ponovo vratila na realnu. Sve do 1886/87. godine Gimnazija je imala četiri razreda, kada je otvoren peti razred, koji je iz nekih razloga, već iduće godine ukinut pa je Gimnazija ponovo svedena na četverorazrednu. Takvom je ostala sve do 1902/03. godine, kada je iz niže prerasla u višu gimnaziju.

Samo prve četiri godine Gimnazija je radila u Cetinjskom manastiru. Godine 1884. premještena je u prizemlje Vladičine biljarde, u kojoj je ostala sve do 1915. godine. Od 1915. do 1918. godine, zbog okupacije Crne Gore od strane Austrije, škola nije radila. Škola ponovo počinje sa radom 1919. godine u prestolonasljednikovom dvoru (sada 'Plavi dvorac'), gdje ostaje do oktobra 1947. godine, kada se preseljava u novu zgradu, u kojoj se i sada nalazi.

Od prvih godina rada do 1896/97. godine broj učenika nije prelazio 100. Od tada se broj učenika sukcesivno povećavao, da bi školske 1909/10. godine ukupno imala 306 učenika. Te godine održan je prvi ispit zrelosti koji je polagalo 14 maturanata. Prva crnogorska matura predstavljala je značajan društveni događaj, te je maturskom ispitu prisustvovao i Kralj Nikola i sam postavljao pitanja. Svih 14 maturanata (abiturijenata) kralj je odlikovao medaljom za revnost i svima dodijelio stipendije za školovanje u inostranstvu.

Sve do školske 1907/08. godine, gimnaziju su pohađali samo muškarci, jer su ženska djeca imala svoju školu Djevojački institut. Međutim, te godine u gimnaziju se počinju upisivati i ženska djeca. Pošto je broj upisanih učenica stalno rastao, školske 1921/22. godine na Cetinju je otvorena ženska gimanzija koja je radila do 1925/26. godine, kada je zatvorena, pa su učenice počele pohađati školu zajedno sa muškarcima.

Видео Gimnazija Cetinje (1970) канала Crna Gora od Iskona