O xώρος ως χωρισμός - Δημόπουλος Χρήστος

"O xώρος ως χωρισμός και όχι ως αυθύπακτο πεδίο".

Διάλεξη σε συνέδριο Φιλοσοφίας και Κοσμολογίας στην Φιλοσοφική σχολή του ΕΚΠΑ το 2018.

Η ομιλία είναι στενά συνεδεμένη με μία εργασία που αφορά σχέσεις Θεολογίας και Κοσμολογίας και μέρος της αναπτύσσεται και στις παρακάτω ομιλίες
https://youtu.be/HGHpTCkkLfg
https://youtu.be/3oC_EIoM0ss
https://youtu.be/U3B-zwlgWOg

Η πρώτη ερμηνεία του χώρου φιλοσοφικά είναι η απόσταση δύο σημείων, το διάστημα που τα χωρίζει. «Ο χώρος δεν αποτελεί μέρος του πράγματος, αλλά κάτι που παρεμβάλλεται ανάμεσα στα πράγματα» (Αριστοτέλης, Φυσικά Δ4)

Σταθμό στη Φυσική αποτέλεσε ο απόλυτος χώρος (και χρόνος) που θέσπισε ο Νεύτωνας όταν χρειάστηκε να μαθηματικοποιήσει τον νόμο της βαρύτητας.

Ο επόμενος που ασχολήθηκε ρηξικέλευθα με τον χώρο και τον χρόνο είναι ο Αϊνστάιν, ο οποίος και ριζικά άλλαξε την εικόνα μας για αυτόν. Υπέθεσε και απεδείχθη τελικά ότι ο χώρος δεν είναι απόλυτος, δεν είναι σταθερός, εξαρτάται από την ταχύτητα, την βαρύτητα και τον παρατηρητή. Το τελειωτικό χτύπημα είναι πως τον πάντρεψε με τον χρόνο ως ένα χωροχρονικό συνεχές, αλλά και ότι αποτελεί ο χωρόχρονος το πεδίο της μάζας, όπως το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο προκαλείται από ένα ηλεκτρικό φορτίο.

Παρόλα αυτά, και παρά το γεγονός ότι η Γενική και Ειδική Σχετικότητα αποτελούν από τις πλέον αποδεκτές και αποδεδειγμένες θεωρίες της σύγχρονης φυσικής, η υπόλοιπη φυσική πεισματικά συνεχίζει να χτίζει τις δομές της πάνω σε ένα «απόλυτο» χώρο και χρόνο. Η Κβαντική Θεωρία Πεδίου, που αποτελεί και τον αντίποδα της σχετικότητας στη σύγχρονη φυσική, μάλιστα χτίζει τα θεμέλιά της πάνω στον χώρο, στις πλάτες του οποίου στηρίζει όλα της τα εγγενή πεδία (των δυνάμεων αλλά και των σωματιδίων), ταλαντώσεις των οποίων είναι τα σωματίδια που τελικά εμείς παρατηρούμε. Σε αυτή την περίπτωση «αυγού και κότας», πρώτο θεωρείται το πεδίο και δευτερογενές το σωματίδιο.

Αλήθεια όμως πως θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι το σκηνικό (χωρόχρονος) πάνω στο οποίο διαδραματίζονται όλες οι παραστάσεις (άλλα πεδία), είναι το ίδιο επίσης μια «θεατρική παράσταση»; Από τι «σταθερότερο» και πιο θεμελιώδες μπορεί να αντικατασταθεί άραγε;

Μήπως από την άλλη επιμένουμε πεισματικά σε αυτό από το οποίο ο Αϊνστάιν προσπάθησε να μας ξεκολλήσει; Γιατί θέλουμε να θεωρούμε ως σταθερό, κάτι που αλλάζει; Αφού ο χωρόχρονος μεταβάλλεται, καμπυλώνεται και αλλάζει πως ζητάμε να τον θέσουμε ως σύστημα αναφοράς; Γιατί δεν παίρνουμε ως σταθερό σύστημα αναφοράς κάτι που πραγματικά δεν μεταβάλλεται; Τι είναι αυτό; Η ταχύτητα του φωτός.

Στη ταχύτητα του φωτός όμως δεν υπάρχει χωρόχρονος. Ο χώρος είναι σημείο και ο χρόνος δεν περνά, παγώνει. Ίσως λοιπόν αυτό να είναι μια ένδειξη ότι ο χωρόχρονος προκύπτει από την ενέργεια και όχι το αντίθετο, ότι είναι δευτερογενές και όχι αρχικό, ότι είναι αιτιατό και όχι αίτιο.

Είναι όλα αυτά απλά συμπτώσεις και τυχαία, ή μήπως υπάρχει μια κρυμμένη βαθύτερη πραγματικότητα που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα την Κοσμολογία, ακόμα και να βοηθήσει στην ενοποίηση της Σχετικότητας με την Κβαντομηχανική;

Βιβλιογραφικές αναφορές:
- Srednicki, Mark (2007). Quantum Field Theory, Cambridge University Press, pp. 28–29, ISBN 978-0-521-86449-7
- Smolin, L. (2017). " What are we missing in our search for quantum gravity?". IJGMMP special issue
- Schutz, Bernard (2004). Gravity from the Ground Up: An Introductory Guide to Gravity and General Relativity (Reprint ed.). Cambridge: Cambridge Univ. Press. ISBN 0521455065. Retr May/2017.

===

Μπορείτε να δείτε όλο το συνέδριο εδώ
https://youtu.be/C6JrbsDFZHU

η συγκεκριμένη ομιλία είναι στο σημείο 4ω:51λ:0δ

Σχετικά με το κενό και την αρχή του σύμπαντος μπορείτε να δείτε τις παρακάτω ομιλίες

https://youtu.be/7HES3bPNAsA

https://youtu.be/eVeXcw3crP0

https://youtu.be/1OLz6uUuMp8

Μπορείτε να δείτε τη σχετική δημοσίευση παρόμοιας διάλεξης σε συνέδριο Φυσικής.
https://aip.scitation.org/doi/abs/10.1063/1.5091437

Αν σας ενδιαφέρει το συγκεκριμένο θέμα μπορείτε να εγγραφείτε στο κανάλι για νέες ομιλίες σχετικές ή να επικοινωνήσετε ηλεκτρονικά dimopouloschr@gmail.com

Σύντομο βιογραφικό
https://dimopouloschr.wixsite.com/cdimopoulos

Видео O xώρος ως χωρισμός - Δημόπουλος Χρήστος канала Christos Dimopoulos Δημόπουλος Χρήστος