Кейкі батыр үңгірі. Cave of Keiki batyr. Пещера Кейки батыра

Қарағанды облысы, Ұлытау ауданындағы Қорғасын ауылынан 7 шақырым қашықтықта орналасқан. Кейкі үңгірі – халық батыры Кейкі жасырынған жер атауы.

Кейкі (Нұрмағамбет) Көкембайұлы1916 жылы Торғай өңірі қазақтарының Ресей үкіметінің саясатына қарсы ұлт-азаттық көтерілісіне, кейіннен кеңес билігіне қарсы қозғалысқа қатысқан атақты батыр, мерген. Оның «Кейкі» аталуының себебі – жасынан құс атып, аң аулап, өзен-тоғай аралап, кісіге онша қосылмай, кісі киіктеніп жүретін болған. Аса ерекше мергендігімен, өжеттігімен аймаққа танылған Кейкі батырға қатысты ел арасында “Амангелді көз мерген, Кейкі қол мерген еді” деген сөз қалған. Сонымен бірге, ат үстінде сойыл, шоқпармен шебер шайқасқан.

Кейкі Көкембайұлы Ресей үкіметінің 1916 жылғы маусым жарлығы себеп болған Торғай қазақтарының ұлт-азаттық көтерілісіне алғашқы күндерінен белсене араласып, сол көтерілісті ұйымдастырушылардың бірі болды. Көтерілісшілердің негізгі қарулы күші – мергендер жасағын басқарған. Көтеріліс штабының ең қауіпті тапсырмаларын орындап, барлауға жиі шығып тұрған. Күйік қопасындағы соғыста, Торғай қаласын қоршау кезінде және патшаның жазалаушы отрядтарына қарсы соңғы ұрыс – Доғал шайқасында ерекше ерлік көрсеткен.

1923 жылы Кейкі батыр кеңес өкіметі өкілдерінің қолынан қаза табады.

Кейкі батырдың өмірі жайлы А. Нұрманов «Құланның ажалы» атты тарихи роман жазды. Сонымен қатар, С. Тұрғынбекұлының «Кейкі батыр» тарихи дастаны, А. Байжанның «Құлан Кейкі батыр» атты деректі хикаяттар жинағы, Ш. Байділдиннің «Кейкі батыр» жинағы және т.б. жарық көрді.
----------------------------------------------------------
Located 7 km from the village of Korgasyn in Ulytau district of Karaganda region. The cave of Keiki is the name of the place of refuge of Keiki Batyr.
Keiki (Nurmagambet) Kokembayuly – Kazakh batyr, sniper (mergen), a participant in the national liberation movement of the Torgai Kazakhs in 1916 against the power of the Russian Empire, and rebellion against the Soviet power. The people received the nickname «Keiki» for the isolated way of life of a hunter. Keiki batyr was a very well-aimed shooter, a brave batyr. Regarding Keiki batyr, the people say «Amangeldi koz mergen, Keiki kol mergen edi» (Amangeldy was an eye sniper, Keiki was a hand sniper). Along with this, he skillfully fought with a club on a horse.
Keiki Kokembayuly was one of the organizers of the 1916 Torgai Kazakhs national liberation movement against the power of the Russian Empire. He commanded the main armed detachment of the «mergen» – the best shooters, performing particularly dangerous tasks of the central headquarters, participating in intelligence. He distinguished himself in the battle in the Kuyik area, in the storming of the city of Torgai, and the skirmish of the tsarist troops in the Dogal battle.
In 1923, Keiki Batyr perishes at the hands of representatives of the Soviet government.The life of Keiki Batyr is dedicated to A. Nurmanov’s novel «Kulannyn azhaly» (The Death of Kulan). Also, the poet S. Turgynbekuly wrote the historical poem «Keiki Batyr», A. Bayzhan published a collection of documentary short stories «Kulan Keiki Batyr»; S. Baidildin published a collection of «Keiki Batyr», etc.
----------------------------------------------------------
Расположена в 7 км от села Коргасын Улытауского района Карагандинской области. Пещера Кейки–название места убежище Кейки батыра.

Кейки (Нурмагамбет) Кокембайулы – казахский батыр, снайпер (мерген), участник народно-освободительного движения Торгайских казахов 1916 года против власти Российской империи, и восстанияпротив Советской власти. В народе получил прозвище «Кейки» за обособленный образ жизни охотника. Кейки батыр был очень метким стрелком, отважным батыром.Относительно Кейки батыра, в народе говорится «Амангелді көз(глаза) мерген, Кейкі қол(рука) мерген (стрелок, снайпер) еді». Наряду с этим, умело сражался с дубиной на коне.

Кейки Кокембайулы был одним из организаторов народно-освободительного движения Торгайских казахов 1916 года против власти Российской империи. Он командовал основным вооруженным отрядом «мергенов» — лучших стрелков, выполняя особо опасные задачи центрального штаба, участвуя в разведках. Отличился в сражении на местности Куйик, в штурме города Тургая, и в стычке царских войск в Догалском сражении.

В 1923 году Кейки батыр погибает от рук представителей Советской власти.

Жизни Кейки батыра посвящен романА. Нурманова «Құланның ажалы» (Смерть Кулана). Помимо этого, поэт С. Тургынбекулынаписал историческую поэму «Кейки батыр», А. Байжанвыпустил сборник документальных рассказов «Кулан Кейки батыр», Ш. Байдилдин опубликовал сборник «Кейки батыр» и т.д.

Видео Кейкі батыр үңгірі. Cave of Keiki batyr. Пещера Кейки батыра канала Қазақастан археологиясы веб порталының каналы