Suriye’den Ankara’ya: I. Dünya Savaşı ve Mütareke Döneminde Halide Edib

Hrant Dink Vakfı'nın davetiyle 15 Aralık 2022'de düzenlenen bu yuvarlak masa toplantısında Halide Edib'in siyasi hayatının daha az bilinen yönleri tartışıldı.

Halide Edib Adıvar (1884-1964), modern Türk edebiyatının en önemli yazarlarından biridir. Edebiyatçı kişiliğinin yanı sıra, II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinin siyasi mücadelelerinin içinde bulunmuştur. İlk olarak, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin fikir kulübü olarak çalışan Türk Ocakları içinde yer almış ve daha sonra da savaş yıllarında 4. Ordu Komutanı ve Suriye Valisi Cemal Paşa'nın davetlisi olarak Lübnan'a gitmiştir. Suriye'deki diğer eğitim faaliyetlerinin yanı sıra ağırlıklı olarak Ermeni ve Kürt çocuklarının bulunduğu Beyrut yakınlarındaki Ayntura yetimhanesinin yöneticiliğini yapmıştır. 1918'de Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra İstanbul'a dönen Halide Edib, Mayıs 1919'da İzmir'in Yunan Ordusu tarafından işgalini protesto etmek amacıyla düzenlenen Sultanahmet mitinglerinin ateşli konuşmacısı olmuştur. Daha sonra, Millî Mücadele'ye destek vermek amacıyla Mart 1920'de Ankara'ya geçen Halide Edib Hanım, Mustafa Kemal Paşa'nın desteği ile Anadolu Ajansı'nın kurulması ve Millî Mücadele'nin dış basında tanıtımı işlerini üzerine almıştır. 1924 yılında kurulan muhalif Terakkiperver Cumhuriyet Partisi'ne destek veren Halide Hanım ve eşi Dr. Adnan Adıvar kısa zamanda Ankara yönetimi ile ters düşerek ülkeyi terk etmek zorunda kalmışlardır. 1939 yılına kadar İngiltere ve Fransa'da sürgünde kalan Halide Edib, bu dönemde anılarını İngilizce olarak yayımlamış, ABD ve Hindistan'a davet edilerek konferanslar vermiştir.

Видео Suriye’den Ankara’ya: I. Dünya Savaşı ve Mütareke Döneminde Halide Edib канала Hrant Dink Vakfı / Hrant Dink Foundation