Afscheid André Hazes 27/09/2004 Arena - Speech Frits Barend

De speech van Frits Barend bij het afscheid van Hazes in de Arena Amsterdam

En daar stond Frits Barend dan op de begrafenis van zijn zelfgedachte boezemvriend

De gevierde talkshowhost stond als spreker op het podium met de zelfoverschatting van een marionet die zichzelf wil besturen. Hij gebaarde tijdens zijn toespraak gestudeerd met zijn armen om het publiek op te zwepen, maar tot zijn zichtbaar pijnlijke verrassing bleef iedere reactie uit.

Bijzonder inderdaad, want de tot in hun haarvaten getioneerde aanwezigen snakten zo naar massaliteit dat ieder ander gebaar van wie dan ook aanleiding was voor een collectieve uitbarsting van rouwbeklag. Maar niet bij Barend, die er gezien zijn lichaamstaal, de half opgeheven armen, toch helemaal op gerekend had.

Hij presenteerde zich in zijn speech nadrukkelijk als boezemvriend, om een paar sprekers later snoeihard gecorrigeerd te worden door de schoonvader van Hazes: 'Net als andere mensen had Andre weinig echte vrienden, hooguit een of twee.'

Dat was allemaal al pijnlijk maar Barend had nog niet het dieptepunt van schaamteloosheid bereikt. Hij greep deze spreektijd bij de publieke omroep gretig aan om tot drie keer toe reclame voor zijn eigen commerci programma te maken. En om RTL-Z te bestempelen tot stem van Nederland. Want daar had de nieuwslezer immers gezegd: 'Er is een Amsterdammer doodgegaan.' Goh, wat een statement.

In het alles verhullende jongens-ondermekaar-jargon van BvD wordt reclamemaken 'boodschappen doen' genoemd. En daar stond Frits Barend dan op de begrafenis van zijn zelfgedachte boezemvriend, met zijn boodschappentas. Alsof hij in de rij bij de kassa stond. Wie het geluid uitzette, hoorde buiten op straat het aanzwellend gekraak van massaal krommende tenen dat zelfs even het nationale gesnik oversteeg.

Het debe zou als een ongelukkige inschattingsfout gezien kunnen worden. Maar dat was het niet. Barend had in de speech voor zijn vriend namelijk ook een ideologische boodschap verstopt: een sneer richting intellectuelen. Iedereen vond de muziek van Hazes immers geweldig, zo legde hij uit en uiteindelijk moesten zelfs de intellectuelen met tegenzin die kwaliteit erkennen.

Met die opmerking kwam de ware Barend uit de mouw: de populist, de gedroomde volksmenner. Vroeger, toen hij nog links speelde, zou hij ongetwijfeld hebben verwezen naar de tegenstelling tussen rijk en arm. Naar het sappelen. Maar dat past niet bij een commerci zender. Dus haakte hij nu aan bij het sentiment van een andere populaire tegenstelling: slim versus dom.

De intellectuelen als het nieuwe kwaad, een teneur die al een tijd aanzwelt in Nederlandse media. Wie geen grote bek heeft en niet grossiert in gevatte opmerkingen, wie denken vooraf laat gaan aan spreken, moet tot gruwel bestempeld worden. Voor dat soort mensen is namelijk geen plaats in het talkshow-universum. Dus mogen ze ook geen invloed hebben.

Hoeveel intellectuelen telt Nederland? Volgens vrijwel alle buitenlandse observatoren te weinig. De Arena kun je er in ieder geval niet mee vullen. Maar voor Barend was het voldoende om te schermen met de verzonnen dictatuur van de intellectuelen.

Toevallig las ik een paar dagen eerder dat de werkelijkheid anders was. De intellectuelen waren niet bang voor Hazes, maar de zanger voelde zich, zoals zo velen, niet op zijn gemak onder hogere vormen van beschaving. Op zijn weblog beschrijft Wim de Bie hoe hij samen met Kees van Kooten en Freek de Jonge de volkszanger in 1983 benaderde voor een groots benefietconcert van Amnesty International: 'Die toonde zich eerst niet zo happig. 'Dat is mijn publiek niet, jongens, veel te keurig, die pikken mij niet', dacht hij. Maar toen hij hoorde dat Doe Maar, Herman Brood en Wild Romance ook van de partij waren, klaarde hij op. (...) Zijn optreden werd een groot succes. Aan het eind van de opname is goed te horen hoe het 'keurige' publiek in een afgeladen Carrit zijn dak gaat. Nat bezweet, maar zichtbaar gelukkig, kwam Andran het toneel.'

Tot zover Bieslog.

Dat optreden staat me nog bij als de dag van gisteren. Het was in een tijd dat intellectuelen nog niet werden beschimpt en dat een goed doel nog werd gekoppeld aan een inhoudelijke boodschap. Het was de tijd waarin de commerci zenders nog lang niet bestonden. In dienst van de VARA probeerde Frits Barend met zijn radioprogramma indertijd op zaterdagochtend het volk te verheffen. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat deze presentator toen ook al van intellectuelen eiste dat ze iets over voetbal konden zeggen. Maar ik herinner me niet dat ik in dat radioprogramma van Barend en Van Dorp ooit de muziek van Andrazes heb gehoord.

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/en-daar-stond-frits-barend-dan-op-de-begrafenis-van-zijn-zelfgedachte-boezemvriend~b1827c5c/

Видео Afscheid André Hazes 27/09/2004 Arena - Speech Frits Barend канала HII SBS