ep. 59, ប្រវត្តិអាថ៍កំបាំង និងការធ្វើដំណើរឡើងភ្នំគូលែន |ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ន នរោត្តម ភ្នំគូលែន
សូមជូនប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ | ប្រវត្តិអាថ៍កំបាំង និងការធ្វើដំណើរឡើងភ្នំគូលែន
ដែលអធិប្បាយដោយលោកគ្រូ ស៊ន់ ឡី, ស្ថាបនិក និងជានាយក សាលា អ៊ីនណឹវេធីវកម្ពុជា។ សូមខន្តី អភ័យទោស ចំពោះកំហុសឆ្គងនានា ដែលបានកើតឡើងដោយអចេតនា។
#ភ្នំគូលែន គឺជាជួរភ្នំមួយដែលស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាបនៃប្រទេសកម្ពុជា។ #ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ននរោត្តម ភ្នំគូលែនត្រូវបានបង្កើតឡើង និងកំណត់ដោយព្រះរាជក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ដោយមានផ្ទៃសរុបចំនួន៣៧៥០០ហិចតា ដែលមានវិសាលភាពគ្របដណ្តប់លើភ្នំចំនួនបីមាន ភ្នំហប់ ភ្នំគូលែន និងភ្នំក្បាលស្ពាន។
ភ្នំគូលែនស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយលើ (ប៉ែកខាងកើត និងប៉ែកខាងជើង) ស្រុកបន្ទាយស្រី(ប៉ែកខាងត្បូង)និងស្រុកវ៉ារិន (ប៉ែកខាងលិច) ហើយគ្របដណ្តប់លើឃុំចំនួន២ ឃុំខ្នងភ្នំនៃស្រុកស្វាយលើ និងឃុំឃុនរាមនៃស្រុកបន្ទាយស្រី។
ភ្នំគូលែនគឺជាជួរភ្នំតូចមួយដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់ល្មមហើយស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងជួរភ្នំដងរែក។ ភ្នំគូលែនលាតសន្ធឹងប្រវែងប្រហែល ៤០គម ៤០គីឡូម៉ែត្រ ពីប៉ែកពាយ័ព្យ ទៅខាងអាគ្នេយ៍ ហើយដែលមានចម្ងាយប្រហែល ៤៨គមនៅខាងជើងក្រុងសៀមរាប។ កំពូលភ្នំទាំងអស់មានកម្ពស់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ដែលមានកម្ពស់ជាមធ្យម ៤០០ម។ កំពូលដែលខ្ពស់បំផុតគឺមានកំពស់ ៤៨៧ម។
ភ្នំគូលែនជាទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយ ដែលបានបន្សល់ទុកនូវប្រាសាទបុរាណ និងស្ថានីយ៍បុរាណជាច្រើនកន្លែងរួមទាំងសហគមន៍មនុស្សផងដែរ។ មានប្រាសាទប្រហែល ២០ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើភ្នំនេះ។ ភ្នំគូលែនត្រូវប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចាត់ទុកថា ជាភ្នំសក្ការៈបូជានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ជាកន្លែងដែលជាទីពេញនិយមក្នុងធ្វើធម្មយាត្រាក្នុងចន្នោះពេលចុងសប្តាហ៍ពិធីបុណ្យ។ វាជាកន្លែងដែលមានតួនាទីដ៏សំខាន់ នៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រចក្រភពខ្មែរ។
#ជ័យវរ្ម័នទី២ (អង់គ្លេស: Jeyvaraman II) (សំស្ក្រឹត: Jayavarman II) (ប្រ.ស|គ.ស ៧៧០-៨៥០) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ៨០២-៨៣៥) ព្រះអង្គជាស្ដេចខ្មែរដ៏ខ្លាំងពូកែមួយព្រះអង្គដែលរើបំរាសពីការត្រួតត្រា របស់រាជវង្ស សៃលេន្ត្រៈ ដែលមកពីកោះជ្វា (អង់គ្លេស: Java) នៃប្រទេស ឥណ្ឌូណេស៊ី បច្ចុប្បន្ន ។ ហើយព្រះអង្គបានធ្វើលទ្ធិ ព្រះសិវៈនិយម ដែលតាំងខ្លួនជាស្ដេចចក្រ នៃភាសា សំស្ក្រឹត វ្រះបាទធូលិជេង វ្រះកម្រតេងអញ ឝ្រិ ជយវម៌្មកេរស្វរៈ ប្រែជាភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ព្រះបាទដែនដីខាងជើង ព្រះកម្រតែងអញ គឺ ជ័យវរ្ម័នទេវរាជ។ ដែលព្រះអង្គបានប្រកាសឯករាជពីពួកជ្វា និង តាំងខ្លួនជាស្ដេចចក្រ នៃ អាណាចក្រកម្ពុជៈទេស ឆ្នាំ៨០២ នៃ គ.ស ។
ក្នុងឆ្នាំ ៧៨០ នៃគ.ស ពួកជ្វានៃរាជវង្ស សៃលេន្ត្រៈ (អង់គ្លេស: Sailendra) បានលើកទ័ពជើងទឹកមកវាយសង្គ្រប់លើក្រុង "សម្ភពបុរៈ" ខេត្តក្រចេះ ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី២ បានភៀសព្រះកាយទៅ ឥន្ទ្របុរៈ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ហើយបានសាងបន្ទាយព្រៃនគរនៅទីនោះ នៅឆ្នាំ៧៨១ នៃគ.ស។ [២] ដែលមានការជ្រោមជ្រៃងពីរាជគ្រូរបស់ព្រះអង្គនាម "សិវៈកៃវល្យៈ" ដែលបានបណ្ដុះបណ្ដាលព្រះអង្គអំពីក្បួនច្បាប់ក៏សាងនគរ និងវិជ្ជាក្បួនទ័ពផ្សេងៗ ដោយសារតែពេលនោះទ្រង់មានព្រះជន្មក្មេងវ័យពេក ។ ក្រោយមកក្នុងឆ្នាំ (៧៩០-៨០០ នៃ គ.ស) ទ្រង់បានប្រកាសសង្គ្រាមបណ្ដេញពួកជ្វា ឲ្យចេញពីកម្ពុជៈទេស នៃ "អាណាចក្រចេនឡាទឹក" ហើយបានផ្លាសរាជធានី មកតំបន់ភ្នំគូលេន ដោយរាជធានីមានឈ្មោះថា #មហិន្ទ្របរព៌ត
ក្រោយពីបានគង់នៅមួយរយៈពេល លើរាជធានីភ្នំគូលែន ព្រះបាទជ័យវរ្មន័ទី២ ទ្រង់បានយាងចុះមកគង់នៅរាជធានី«ហរិហរាល័យ»សាជាថ្មី ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅតំបន់រលួសសព្វថ្ងៃ ។ ព្រះអង្គបានគង់នៅហរិហរាល័យ រហូតដល់ចូលទិវង្គត ។ ក្រោយពេលព្រះអង្គចូលទិវង្គតទៅ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ទទួលបានមរណនាមថា «បរមេសូរ» (បរម+ឥសូរ) មានន័យថា វិញ្ញាណក្ខន្ធរបស់ព្រះអង្គបានយាងទៅសោយសុខនៅស្ថានព្រះឥសូរ ៕
រឿងរ៉ាវទាក់ទងនឹងភ្នំគូលែន ត្រូវបានអ្នកស្រុកដែលចេះចាំតៗគ្នា តំណាលថា វាជាកោះមួយស្ថិតនៅកណ្តាលសមុទ្រ ដែលសំពៅទាំងឡាយតែងមកចូលចតនៅទីនោះ ជាពិសេស សំពៅមកពីចិន ។ រឿងរ៉ាវបានបញ្ជាក់ទៀតថា នៅថ្ងៃមួយ ហេតុការណ៍អាក្រក់បានកើតឡើង គឺការកើតមានព្យុះយ៉ាងខ្លាំងបោកបក់ ធ្វើឲ្យសំពៅចិនលិចនៅទីនោះ ។ តាមរយៈរឿងព្រេងនិទាននេះ អ្នកស្រុកបានសន្និដ្ឋានតៗគ្នាថា រុក្ខជាតិទាំងឡាយដែលមានដុះនៅលើភ្នំនោះ កើតមានដោយសារពូជនៃធញ្ញជាតិផ្សេងៗ ដែលបានដឹកតាមសំពៅចិន និងលិចនៅទីនោះ ក្នុងនោះមានពូជ «គូលែន» ជាដើម ។
#ផ្លូវអន្ទង់អាំងទី២
ស្ថិតក្នុងស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប។
ជាប្រភេទផ្លូវបេតុង ដែលមានប្រវែង ៣២គីឡូម៉ែត្រ, ចាប់ផ្តើមសាងសង់ក្នុងឆ្នាំ២០១៧-២០២២។ ក្នុងការឡើងភ្នំគូលែនយើងចំណាយពេល ២៥នាទីប៉ុណ្នោះ។
.................
សូមស្វែងរកមាតិការផ្សេងទៀងខាងក្រោមៈ
* រមណីយដ្ឋានប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក https://www.youtube.com/watch?v=XBKIDOdA_W8&list=PLHj6PFUmzpjSrYo9QhAJwDi8cJzAlcsuB&pp=gAQB
* ប្រាសាទអង្គរវត្ត https://www.youtube.com/watch?v=hlKBFF1Yf8c&list=PLHj6PFUmzpjSOJnx6C0_-kMpFDL2djbKS
* ប្រាសាទកោះកេរ ខេត្តព្រះវិហារ https://www.youtube.com/watch?v=wQxFv39ETXc&list=PLHj6PFUmzpjRLx_C9SDdp8_u9l_sTzNwd&pp=gAQB0gcJCXcEOCosWNin
* រមណីយដ្ឋាន ប្រាសាទបឹងមាលា https://www.youtube.com/watch?v=XGX72N3VU3k&list=PLHj6PFUmzpjTKOCBDNtqy0IGdL8_XckJm&pp=gAQB
* បុរាណដ្ឋាន https://www.youtube.com/watch?v=eGICw0LUZ-s&list=PLHj6PFUmzpjQBEOUfNdgzDr7ZnbumzNYJ&pp=gAQB
- ពិធីបុណ្យនានា https://www.youtube.com/watch?v=yDQr98T8Neg...
- ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ | Khmer History https://www.youtube.com/watch?v=Kmjf4L27xNo...
- ធម៌អប់រំចិត្ត https://www.youtube.com/watch?v=pAXQI43zO-k...
- រមណីយដ្ឋាន https://www.youtube.com/watch?v=8LcGjCgK1JU...
- ធម្មទេសនា https://www.youtube.com/watch?v=SlFlEMPXcfc...
- កំណាព្យនិងចម្រៀងអប់រំ https://www.youtube.com/watch?v=_1idqt-g4MI...
- ជីវប្រវត្តិបុគ្គលមិនល្បីតែអសចារ្យ https://www.youtube.com/watch?v=j-eucDrGK58...
សូមជួយចុច Like និង Subscribe ផង #កម្ពុជទេស_Cambodia
Видео ep. 59, ប្រវត្តិអាថ៍កំបាំង និងការធ្វើដំណើរឡើងភ្នំគូលែន |ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ន នរោត្តម ភ្នំគូលែន канала កម្ពុជទេស Cambodia
ដែលអធិប្បាយដោយលោកគ្រូ ស៊ន់ ឡី, ស្ថាបនិក និងជានាយក សាលា អ៊ីនណឹវេធីវកម្ពុជា។ សូមខន្តី អភ័យទោស ចំពោះកំហុសឆ្គងនានា ដែលបានកើតឡើងដោយអចេតនា។
#ភ្នំគូលែន គឺជាជួរភ្នំមួយដែលស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាបនៃប្រទេសកម្ពុជា។ #ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ននរោត្តម ភ្នំគូលែនត្រូវបានបង្កើតឡើង និងកំណត់ដោយព្រះរាជក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ដោយមានផ្ទៃសរុបចំនួន៣៧៥០០ហិចតា ដែលមានវិសាលភាពគ្របដណ្តប់លើភ្នំចំនួនបីមាន ភ្នំហប់ ភ្នំគូលែន និងភ្នំក្បាលស្ពាន។
ភ្នំគូលែនស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយលើ (ប៉ែកខាងកើត និងប៉ែកខាងជើង) ស្រុកបន្ទាយស្រី(ប៉ែកខាងត្បូង)និងស្រុកវ៉ារិន (ប៉ែកខាងលិច) ហើយគ្របដណ្តប់លើឃុំចំនួន២ ឃុំខ្នងភ្នំនៃស្រុកស្វាយលើ និងឃុំឃុនរាមនៃស្រុកបន្ទាយស្រី។
ភ្នំគូលែនគឺជាជួរភ្នំតូចមួយដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់ល្មមហើយស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងជួរភ្នំដងរែក។ ភ្នំគូលែនលាតសន្ធឹងប្រវែងប្រហែល ៤០គម ៤០គីឡូម៉ែត្រ ពីប៉ែកពាយ័ព្យ ទៅខាងអាគ្នេយ៍ ហើយដែលមានចម្ងាយប្រហែល ៤៨គមនៅខាងជើងក្រុងសៀមរាប។ កំពូលភ្នំទាំងអស់មានកម្ពស់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ដែលមានកម្ពស់ជាមធ្យម ៤០០ម។ កំពូលដែលខ្ពស់បំផុតគឺមានកំពស់ ៤៨៧ម។
ភ្នំគូលែនជាទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយ ដែលបានបន្សល់ទុកនូវប្រាសាទបុរាណ និងស្ថានីយ៍បុរាណជាច្រើនកន្លែងរួមទាំងសហគមន៍មនុស្សផងដែរ។ មានប្រាសាទប្រហែល ២០ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើភ្នំនេះ។ ភ្នំគូលែនត្រូវប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចាត់ទុកថា ជាភ្នំសក្ការៈបូជានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ជាកន្លែងដែលជាទីពេញនិយមក្នុងធ្វើធម្មយាត្រាក្នុងចន្នោះពេលចុងសប្តាហ៍ពិធីបុណ្យ។ វាជាកន្លែងដែលមានតួនាទីដ៏សំខាន់ នៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រចក្រភពខ្មែរ។
#ជ័យវរ្ម័នទី២ (អង់គ្លេស: Jeyvaraman II) (សំស្ក្រឹត: Jayavarman II) (ប្រ.ស|គ.ស ៧៧០-៨៥០) រជ្ជកាលគ្រងរាជ (គ.ស ៨០២-៨៣៥) ព្រះអង្គជាស្ដេចខ្មែរដ៏ខ្លាំងពូកែមួយព្រះអង្គដែលរើបំរាសពីការត្រួតត្រា របស់រាជវង្ស សៃលេន្ត្រៈ ដែលមកពីកោះជ្វា (អង់គ្លេស: Java) នៃប្រទេស ឥណ្ឌូណេស៊ី បច្ចុប្បន្ន ។ ហើយព្រះអង្គបានធ្វើលទ្ធិ ព្រះសិវៈនិយម ដែលតាំងខ្លួនជាស្ដេចចក្រ នៃភាសា សំស្ក្រឹត វ្រះបាទធូលិជេង វ្រះកម្រតេងអញ ឝ្រិ ជយវម៌្មកេរស្វរៈ ប្រែជាភាសាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ព្រះបាទដែនដីខាងជើង ព្រះកម្រតែងអញ គឺ ជ័យវរ្ម័នទេវរាជ។ ដែលព្រះអង្គបានប្រកាសឯករាជពីពួកជ្វា និង តាំងខ្លួនជាស្ដេចចក្រ នៃ អាណាចក្រកម្ពុជៈទេស ឆ្នាំ៨០២ នៃ គ.ស ។
ក្នុងឆ្នាំ ៧៨០ នៃគ.ស ពួកជ្វានៃរាជវង្ស សៃលេន្ត្រៈ (អង់គ្លេស: Sailendra) បានលើកទ័ពជើងទឹកមកវាយសង្គ្រប់លើក្រុង "សម្ភពបុរៈ" ខេត្តក្រចេះ ព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី២ បានភៀសព្រះកាយទៅ ឥន្ទ្របុរៈ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ហើយបានសាងបន្ទាយព្រៃនគរនៅទីនោះ នៅឆ្នាំ៧៨១ នៃគ.ស។ [២] ដែលមានការជ្រោមជ្រៃងពីរាជគ្រូរបស់ព្រះអង្គនាម "សិវៈកៃវល្យៈ" ដែលបានបណ្ដុះបណ្ដាលព្រះអង្គអំពីក្បួនច្បាប់ក៏សាងនគរ និងវិជ្ជាក្បួនទ័ពផ្សេងៗ ដោយសារតែពេលនោះទ្រង់មានព្រះជន្មក្មេងវ័យពេក ។ ក្រោយមកក្នុងឆ្នាំ (៧៩០-៨០០ នៃ គ.ស) ទ្រង់បានប្រកាសសង្គ្រាមបណ្ដេញពួកជ្វា ឲ្យចេញពីកម្ពុជៈទេស នៃ "អាណាចក្រចេនឡាទឹក" ហើយបានផ្លាសរាជធានី មកតំបន់ភ្នំគូលេន ដោយរាជធានីមានឈ្មោះថា #មហិន្ទ្របរព៌ត
ក្រោយពីបានគង់នៅមួយរយៈពេល លើរាជធានីភ្នំគូលែន ព្រះបាទជ័យវរ្មន័ទី២ ទ្រង់បានយាងចុះមកគង់នៅរាជធានី«ហរិហរាល័យ»សាជាថ្មី ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅតំបន់រលួសសព្វថ្ងៃ ។ ព្រះអង្គបានគង់នៅហរិហរាល័យ រហូតដល់ចូលទិវង្គត ។ ក្រោយពេលព្រះអង្គចូលទិវង្គតទៅ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ទទួលបានមរណនាមថា «បរមេសូរ» (បរម+ឥសូរ) មានន័យថា វិញ្ញាណក្ខន្ធរបស់ព្រះអង្គបានយាងទៅសោយសុខនៅស្ថានព្រះឥសូរ ៕
រឿងរ៉ាវទាក់ទងនឹងភ្នំគូលែន ត្រូវបានអ្នកស្រុកដែលចេះចាំតៗគ្នា តំណាលថា វាជាកោះមួយស្ថិតនៅកណ្តាលសមុទ្រ ដែលសំពៅទាំងឡាយតែងមកចូលចតនៅទីនោះ ជាពិសេស សំពៅមកពីចិន ។ រឿងរ៉ាវបានបញ្ជាក់ទៀតថា នៅថ្ងៃមួយ ហេតុការណ៍អាក្រក់បានកើតឡើង គឺការកើតមានព្យុះយ៉ាងខ្លាំងបោកបក់ ធ្វើឲ្យសំពៅចិនលិចនៅទីនោះ ។ តាមរយៈរឿងព្រេងនិទាននេះ អ្នកស្រុកបានសន្និដ្ឋានតៗគ្នាថា រុក្ខជាតិទាំងឡាយដែលមានដុះនៅលើភ្នំនោះ កើតមានដោយសារពូជនៃធញ្ញជាតិផ្សេងៗ ដែលបានដឹកតាមសំពៅចិន និងលិចនៅទីនោះ ក្នុងនោះមានពូជ «គូលែន» ជាដើម ។
#ផ្លូវអន្ទង់អាំងទី២
ស្ថិតក្នុងស្រុកស្វាយលើ ខេត្តសៀមរាប។
ជាប្រភេទផ្លូវបេតុង ដែលមានប្រវែង ៣២គីឡូម៉ែត្រ, ចាប់ផ្តើមសាងសង់ក្នុងឆ្នាំ២០១៧-២០២២។ ក្នុងការឡើងភ្នំគូលែនយើងចំណាយពេល ២៥នាទីប៉ុណ្នោះ។
.................
សូមស្វែងរកមាតិការផ្សេងទៀងខាងក្រោមៈ
* រមណីយដ្ឋានប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក https://www.youtube.com/watch?v=XBKIDOdA_W8&list=PLHj6PFUmzpjSrYo9QhAJwDi8cJzAlcsuB&pp=gAQB
* ប្រាសាទអង្គរវត្ត https://www.youtube.com/watch?v=hlKBFF1Yf8c&list=PLHj6PFUmzpjSOJnx6C0_-kMpFDL2djbKS
* ប្រាសាទកោះកេរ ខេត្តព្រះវិហារ https://www.youtube.com/watch?v=wQxFv39ETXc&list=PLHj6PFUmzpjRLx_C9SDdp8_u9l_sTzNwd&pp=gAQB0gcJCXcEOCosWNin
* រមណីយដ្ឋាន ប្រាសាទបឹងមាលា https://www.youtube.com/watch?v=XGX72N3VU3k&list=PLHj6PFUmzpjTKOCBDNtqy0IGdL8_XckJm&pp=gAQB
* បុរាណដ្ឋាន https://www.youtube.com/watch?v=eGICw0LUZ-s&list=PLHj6PFUmzpjQBEOUfNdgzDr7ZnbumzNYJ&pp=gAQB
- ពិធីបុណ្យនានា https://www.youtube.com/watch?v=yDQr98T8Neg...
- ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ | Khmer History https://www.youtube.com/watch?v=Kmjf4L27xNo...
- ធម៌អប់រំចិត្ត https://www.youtube.com/watch?v=pAXQI43zO-k...
- រមណីយដ្ឋាន https://www.youtube.com/watch?v=8LcGjCgK1JU...
- ធម្មទេសនា https://www.youtube.com/watch?v=SlFlEMPXcfc...
- កំណាព្យនិងចម្រៀងអប់រំ https://www.youtube.com/watch?v=_1idqt-g4MI...
- ជីវប្រវត្តិបុគ្គលមិនល្បីតែអសចារ្យ https://www.youtube.com/watch?v=j-eucDrGK58...
សូមជួយចុច Like និង Subscribe ផង #កម្ពុជទេស_Cambodia
Видео ep. 59, ប្រវត្តិអាថ៍កំបាំង និងការធ្វើដំណើរឡើងភ្នំគូលែន |ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ន នរោត្តម ភ្នំគូលែន канала កម្ពុជទេស Cambodia
ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ Khmer history កម្ពុជទេស ប្រទេសកម្ពុជា ប្រទេសខ្មែរ Khmer Empire Kingdom of cambodia កម្ពុជទេស Cambodia ស៊ន់ ឡី Travel in Cambodia Visit popular place in cambodia Khmer temple ancient places and temples Temple Architecture Discover Ancient Temples Temple History and Legends Holy Site Exploration ប្រវត្តិអាថ៍កំបាំង ការធ្វើដំណើរឡើងភ្នំគូលែន ឧទ្យានជាតិព្រះជ័យវរ្ម័ន នរោត្តម ភ្នំគូលែន #ភ្នំគូលែន #ផ្លូវអន្ទង់អាំងទី២ #ជ័យវរ្ម័នទី២ cambodian history
Комментарии отсутствуют
Информация о видео
3 апреля 2025 г. 17:00:06
00:22:19
Другие видео канала
