Tefsîr-i Kebîr - Mukatil b. Süleyman

Mukâtil bin Süleymân’ın Tefsîr-i Kebîr’i, yani Kur’ân’ın baştan sona yapılmış ve günümüze tamamı ulaşmış ilk tefsiri Türkçe’ye tam metin olarak ilk defa 2017‘de tercüme edildi.

Hakkında yazılan makaleler ve tefsirin Türkçe çevirisinin girişinde çevirmenin verdiği bilgilere göre, günümüze ulaşan ilk tefsir olan Mukatil bin Süleyman’ın tefsirinde iki olumsuzluk bulunduğu konusunda herkes hemfikir:

1. İsrailiyyat
2. Senetsiz rivayetler.

Mukatil’den önceki tefsirler;

1) Kuran’ın baştan sona tefsiri değil, kısmî tefsirleridir.
2) Tefsirler rivayet merkezliydi. Hakkında rivayet varsa ayet bu rivayet yoluyla tefsir edilmiş olur, ayrıca yorum eklenmezdi.

Mukatil ile birlikte tefsirde aklî yön devreye girmiş, dirayet tefsiri denilen yöntemin ilk örneği ortaya konulmuştur. Bu nedenle yaşadığı dönemde yeni icat çıkarmış olduğu için kimilerince eleştirilmiş, küçümsemiş, kimilerince de takdir edilmiştir.

“İlk tefsir” derken hangi tarihlerden söz ediyoruz?

Mukatil, peygamberimizin vefatından yaklaşık 80 yıl sonra doğdu. Tefsirini 30’lu yaşlarda yazdığı tahmin ediliyor. Bu da yaklaşık 740 civarına denk geliyor.

Emevilerin yıkılışı: 750.
Mukatil’in vefatı: 767.

İşaret Yayınları’ndan çıkan 4 ciltlik tefsirin ilk cildini okuduktan sonra edindiğim kanaat şöyle:

İsrailiyyat bazı bölümlerde açıkça göze çarpıyor.
Rivayetlere sıkça başvuruda bulunuluyor. Çünkü tefsirinin temeli sebeb-i nüzûla dayanıyor. Ayetlerin nüzûl sebebi hakkında bilgiler veriliyor.
Kuran’ın Kuran’la tefsiri yöntemi sıkça kullanılıyor. Yani bir ayeti tefsir ederken aynı konuyla ilgili başka ayetlere atıfta bulunuluyor.
Eserin özgün/otantik durumundan mı, yoksa çeviriden mi kaynaklanıyor bilmiyorum ama anlatım dili zaman zaman çok kötüleşebiliyor.
İsrailiyyat konusunda dikkat edilir ve rivayetlere vahiy gözüyle bakılmadan o zamanlara dair yanlışlanabilir bilgiler gözüyle bakılırsa Mukatil bin Süleyman’ın tefsirinden istifade edilebilir.

Mustafa Öztürk gibi kimi tefsirciler Kuran’ın Kuran’la Tefsiri yöntemini yeni türedi bir moda olarak takdim etseler ve bunu eğlence malzemesi yapsalar da tarihten günümüze bütün halinde ulaşan ilk tefsir olan Tefsîr-i Kebîr’de bu yöntemin kullanıldığını görüyoruz.

Yazının tamamını okumak için lütfen tıklayın: https://resuloji.com/tefsir-i-kebir-mukatil-b-suleyman/

Видео Tefsîr-i Kebîr - Mukatil b. Süleyman канала resuloji