Шекараны Тастап Қашты - Прокуратура Іске Көшті!

Бәріңізге ассалаумағаликум. Қазақ пен қытай шекарасындағы былық қашан ашылады? Кеденді майшелпек қылған кімдер? Ондаған милрд.теңге салық мемлекеттің қазынасына неге түспей келген? Кеденшілер мен шекарашыларға халық неге өкпелі? Тоқаев былықты реттеуге қандай тапсырма берді? Алда сұмдық тексеру жүргізіле ме? Мұны сізге білген дұрыс!
Қайырымдылық
ШУМ: Бардак....
Шекарада бардактың бар екенін біздің жұрт баяғыдан біледі, әрі соған көнеді. Былық-шылықтың кесірінен жұрт тауарын кеденнен өткізе алмай, әркімге бір жәутеңдеп бейшара хәлге түседі. Жай қыдырып шекара асқандардың өзі мың бір жапа шегеді. Шекарашылар мен кеденшілер болса мұнда құдай. Ақ дегені алғыс, қара дегені қарғыс. Президент Тоқаевта кедендегі, әсіресе Қытаймен арадағы шекара «былыққа» батқанын алғаш болып ашық айтты. Ел ондаған миллиард теңге салық жоғалтып жатыр деді. Кеденде шұғыл түрде тәртіп орнатамыз деді. Көліктер тексерілмейді, салық пен баж салығы төленбейді. Қытайдың кеден органдарымен ашық статистикасының алшақтығы миллиардтаған долларға жетеді деген Тоқаев Бас прокуратураға кешенді тексеру жүргізіңдер деп пәрмен берді.
Осы әңгімені естіп жұрт алақайлап бөрікін аспанға атып қуанды. Қуанбай қайтсын. Арзан тауар алып, бизнес жасап тірлік қылайын деп қазақ-қытай шекарасындағы базарға барғандар үнемі ашу-ызамен қайтады. Кеденшілерге қарғыс айтып қайтады. Содан осының бәрін ретке келтіре алмаған мемлекетке өкпелейді, жынданады. Журналист Нұрлан Жұмаханов айтады Пандемияның алдында Қазақстан мен Қытайдың арасындағы экономикалық аймаққа барғанымыз бар еді. Сол кезде таяқ тастам, 7-8 шақырым жерге автобуспен жету үшін қарапайым халық 1500-2000 теңге төлеп, әлдебір топтың қалтасын қампайтып жатқанын куә болғанбыз. Ал таксиелеріңіз 4-5 мың теңге сұрайды. Жүк алып кері қайтқанда әлгілердің ақсы еселеп өсетінін байқадық. Ал шекараның бергі бетінде Жаркенттің қарапайым таксит жігіттер экономикалық аймақ ішінде жұмыс істей аламай, салы суға кетіп тұрғанын да көрдік. Сол кезде мұндағы бизнестің бәрі «отбасына» тиесілі екен деген әңгімені құлағымыз шалып қалды. Бірақ оның шындық екеніне көз жеткзе алмадық. Көз жеткізгеніміз «Қорғас» шекаралық аймағы жемқорлыққа белшеден батқаны анық. Бұған Президенттің өзі айрықша назар аударды.
Ендігі жерде шекара маңындағы тасымалдау ісін жеке біреудің бизнесіне айналдыру ісіне жол бермеуіміз керек. Туристерді тасымалдау ісіне қарапайым такситтерде араласып, нан табуына жол ашу керек. Кеденшілер мен шекарашылар қарпайым халықтың жүгі 50 келіден сәл асып кетсе, жүктерін лақытырып, әбігерге түсіру әдетке айналған. Ал ауыз жаласқан жемқорлар жүк көлігімен салық төлемей жүк алып өтсе, оған көз жұма қарағаны жасырын емес. «Қорғас» шекаралық аймағы маңында бұданда асқан жайттар жетіп артылады. Біздің айтқанымыз соны бірі ғана.
Шекарадағы асқан жемқорлық ең жарқын үлгісін көрсеткен бір оқиға 2016 жылы болып еді. Өте қомақты парамен білдей басшы ұсталды. Ол миллион теңге емес, миллион доллар пара алған. Ол Қорғас халықаралық шекаралас ынтымақтастығы орталығының президенті болған Василий Ни. Ой сол кезде әбден шулап едік. Жегенің желкеңнен шықсын деп. Сөйтсек ол жеті айдан соң желкеден емес түрмеден шығып кетті. Сол кездегі ақпаратқа көз жүгіртсек, Қорғас орталығының басшысы жай ғана емес, бопсалау арқылы өзіне бағынышты инвесторлармен жұмыс бөлмінің жетекшісі Махаббат Сайдуллаева арқылы «Хоргос Тюльпан» ЖШС-нің өкілінен бір миллион доллар пара алған. Пара 5-санатты қонақүй кешенін салу конкурсында жеңіп шығу үшін берілген. Сөйтіп, Ни мырза қылмыстық кодекстің 366-бабының 4-тармағында көрсетілгендей «аса ірі көлемде пара алу» бойынша күдікке ілініп, он жылға бас бостандығынан айырылған еді. Алайда жарты жылға жетпей жатып жарықтық абақтыдан босап шыға келді. Оның сыбайласы инвесторлармен жұмыс бөлімінің басшысы Махаббат Сайдуллаева да қылмыстық жауапкершіліктен босатылды. Айыптарын мойындап, ақшаны мемлекетке қайтарған. Халық сол кезде қатты шулады, қатты ашуланды. Неге босатты, неге өйтті деп соттан сұрады. Ал соттағылар ресми сауалға берген жауаптарында былай деп ақталған: «Прокурордың өтініші бойынша және сотталушылардың осыған дейін сотты болмауына, жұмыс орны мен тұрғылықты жерінен жағымды пікірлер болғандықтан және сотталушы Сайдуллаева Махаббаттың асырап алған кішкентай баласына байланысты сот ҚР Қылмыстық кодексінің 65-бабының 1-бөлігі негізінде жауапкершіліктен босатты».
Ең қызығы не дейсіздер ғой, сол кезде депуттар арасында осы шешімді қолдап, дұрысқа санағандар табылды. Мәселен, Мәжіліс депутаты Владислав Косарев Нидің қылмыстық жауапкершіліктен босатылуын дұрыс деп санайды екен.
Депутаттың сөзіне қарағанда, ақшаны қайтарса, босатуға болады деген құқық бар. «Ақшаны қайтарсын да, кете берсін» деді Косарев.

Жалпы кеденде отбасы мен отанын шатастырып көп асап қойып, білініп соңынан сотталғандар жетерлік. Әрі бір ұсталғанда бір екеу емес топ-тобымен ұсталды. Мәселен 2014 жылы "Қорғас" кеден бекетіндегі жемқорлық ісі бойынша 45 адам сотталған.

Видео Шекараны Тастап Қашты - Прокуратура Іске Көшті! канала BILGEN DURYS