तंजानिया का सेरंगेटी अफ्रीका। [मसाई मारा क्षेत्र]—EP#2 Hindi

तंजानिया का सेरंगेटी अफ्रीका। [मसाई मारा क्षेत्र]—EP#2 Hindi

अफ्रीका के तंजानिया में वन्य जीवन को नज़दीकी से देख सकते हैं। सेरंगेटी की सीमा मसाई मारा क्षेत्र तक फैला हुआ है जहाँ पर हजारों वन्य जीव टहला करते हैं। ... हरियाली से ओतप्रोत इस अभयारण्य में जीव अपने प्राकृतिक रूप में नजर आते हैं।

#मसाईमारा #सेरंगेटी

जून-जुलाई के समय वे पश्चिम की ओर मुड़ जाते हैं एवं उसके बाद मसाई मारा के हरियाली की ओर जाते हैं। कई महीनों तक वे मारा नदी के पास सुनहरी रंग के घास में चरते रहते हैं। सेरंगेटि के हरियाली में दिसम्बर से लेकर अप्रैल तक उस स्थान पर टहलते रहते हैं।

15 लाख से अधिक जानवर एक स्थान से दूसरे स्थान प्रवास करते हैं। लगभग ढाई लाख से अधिक संख्या में जानवर घूमते रहते हैं। लकड़बग्घा, सियार, चील और बाज के लिए यहाँ ढेर सारा माँस उपलब्‍ध रहता है।

15 लाख से अधिक जानवर एक स्थान से दूसरे स्थान प्रवास करते हैं। लगभग ढाई लाख से अधिक संख्या में जानवर घूमते रहते हैं। लकड़बग्घा, सियार, चील और बाज के लिए यहाँ ढेर सारा माँस उपलब्‍ध रहता है।

सिनोरेरा घाटी जोकि पार्क के बीचोंबीच स्थित है। जिराफ, वॉरथोग, रीडबक्स, जैसे अनोखे जीव इस अभयारण में नजर आते हैं। नधुतू नदी हजारों राजहंस पक्षियों को आकृष्ट करती है। ग्रुमेटी नदी में विशाल आकार के नाईल मगरमच्छ पाए जाते हैं।

जनवरी, फरवरी एवं जून, जुलाई, अगस्त महीने में सेरंगेटि अभयारण्य का भ्रमण कर सकते हैं। प्राकृतिक सौंदर्य से ओतप्रोत अभयारण्य का भ्रमण कर सकते हैं।

सेरेनगेटी पारिस्थितिकी तंत्र उत्तरी तंजानिया में फैले अफ्रीका में एक भौगोलिक क्षेत्र है। क्षेत्र के भीतर संरक्षित क्षेत्र में लगभग 30,000 वर्ग किमी भूमि शामिल है, जिसमें सेरेनगेटी नेशनल पार्क और कई खेल भंडार शामिल हैं।

अफ्रिकाको सेरंगेटी टारमा घामको कलिलो किरण भर्खरै परेको छ। बिहानीको चिसो हावामा हामी लेण्ड रोभरमा बसेर सिंहनीको झुन्ड र त्यसका डमरूहरूलाई हेरिरहेको थियौं। तिनीहरूको चिल्लो अनि सुनौलो रंगका छाला, छेउछाउको लामो लामो सुखेको घाँसमा छुट्टयाउनै गाह्रो पर्थ्यो। स-साना डमरूहरू साह्रै चटपटे र फुर्तिला देखिन्थे। तिनीहरू आमाको वरिपरि उफ्रन्दै खेलीरहेका, र माउ चाहिं ढुक्कसँग बसिरहेकाथिए।

अचानक झुन्डमा भइरहेको चहलपहल टक्क रोकिन्छ। सबै ठूलठूला आँखा पार्दै एकटकसित टाढा हेर्छन्‌। हामीले पनि के रहेछ भनी जान्‍न तिनीहरूले हेरेकै तिर उत्सुकतापूर्वक आँखा कुदायौं। मिरमिरे उज्यालोमा हामीले एउटा बडेमानको रवाफिलो सिंहको आकृती देख्यौं। हाम्रो नजर जुध्नु पुग्यो। बिहानीको चिसोले त होइन तर त्यो सिंहको हेराइले पो हाम्रो शरिर थरथर काम्न थाल्यो। त्यो डरैलाग्दो भएता पनि हेर्दा अति सुन्दर देखिन्थे। तिनको ठूलो टाउकोलाई लामा-लामा रौंहरूले डम्म घेरेको थियो। पहेंलो अनि सुन्तला रंगको देखिने तिनका ठूल-ठूला आँखा सतर्क देखिन्थे। तथापि, त्यसको ध्यान बगाल भएतिर खिचिन्छ र एकटकले बगाललाई हेरेपछि त्यतैतिर मोडिन्छ।

ऊ रवाफिलो अनि राजसी ढंगमा अघि लम्कन्छ। हाम्रै मोटरको सामनेबाट हामीलाई एक झलक पनि नहेरीकन सिधै सिंहनी र डमरू भएतिर बढ्‌छ। उसलाई भेट्‌न सबै जना खडा हुन्छ त्यसपछि एकपछि अर्को गर्दै सबैजना बिरालाले जस्तै आ-आफ्नो मुख उसको खस्रो थुतुनासँग मुसार्छ। मानौं हिंडदा-हिंडदा थकाइलागेझैं गरी ऊ बगालको बीचमा पुगेर डंग्रगं पल्टन्छ र उत्तानो पर्छ। बिस्तारै उसलाई जस्तै अरूलाई पनि अल्छी लाग्न थाल्छ। केहीक्षणमा बिहानीको न्यानो घाममा बगालै मस्त सुतिजान्छ। हामी यसरी हावाको झोकाले अलिअलि हलिरहेको सुनौलो घाँसको खुल्ला मैदानमा शान्ति र सन्तुष्टीले भरिएको रमाइलो दृष्य हेरिरहेका हुन्छौं।

कौतुहल अनि मोह जगाउने प्राणी

मानिसको मनमा कल्पना अनि उत्सुकता जगाउने सायद सिंह जस्तो अरू कुनै जनावर छैन होला। धेरै वर्षअघि, अफ्रिकी चित्रकारहरू ढुंगामा सिंहले शिकार खेल्दै गरेको चित्र बनाउँथे। पुरातन समयको सिंहासन र मन्दिरहरूमा पनि ढुंगाको याले सिंहको ठू-ठूलो ढुंगे प्रतिमा बनाएर सजाइन्थ्यो। आज पनि मानिसहरू यो मनमोहक बिरालो हेर्न चिडियाघरमा घुँइचो लाग्छन्‌। पुस्तक र फिल्महरूमा सिंहलाई हिरो बनाएको छ। जस्तै बर्न फ्रि, भन्‍ने फिल्ममा टुहुरो डमरु कैदमा हुर्केर अन्तमा छोडीदिएको कहानी छ। लोककथाहरूमा सिंहलाई नरभक्षीको रूपमा प्रस्तुत गरिएको पनि हामी पाउँछौं, जुन एक किसिमले सत्य पनि हो र झूट पनि हो। अतः सिंह जस्तो उत्सुकता अनि मोह जगाउने प्राणी अरू कुनै नहुनु स्वभाविकै हो।

सिंह औधी नै हिंस्रक हुन्छ भने कोही बेला बिरालोको बच्चा जस्तै हुन्छ। तिनीहरू सन्तुष्ट हुँदा विस्तारै घुर्छन्‌। तर भयंकर र उच्च सोरले गर्जन पनि सक्छन्‌ जस्को आवाज ८ किलोमिटर टाडासम्म सुन्‍नसकिन्छ। तिनीहरू हेर्दा साह्रै अल्छे र सुस्ती देखिएता पनि छक्कै लाग्ने गरि दौडन सक्छन्‌। मानिसहरू सिंहलाई साहसको प्रतिक मानिलिन्छन्‌। त्यसैले साहसी व्यक्‍तिलाई सिंहको मुटु भएको मानिस भन्छन्‌।

सिम्बा*—मिलनसार बिरालो

बिरालो जातिहरू मध्ये सिंह सबैभन्दा मिलनसार प्राणी हुन्‌। तिनीहरू ठूलो परिवारमा बस्न मन पराउँछन्‌, जसलाई झुन्ड भनिन्छ, एउटा झुन्डमा ३० वटासम्म सिंहहरू हुनसक्छ। प्रत्येक झुन्डमा घनिष्ठ भएर बस्ने सिंहनीहरूको समूह हुन्छ। तिनीहरू एकैठाउँमा बस्छन्‌, शिकार गर्छन्‌ अनि बच्चा जन्माउँछन्‌। यस्तो नजिकको सम्बन्ध जीवनकालभरि नै चलिरहन पनि सक्छ, जसले गर्दा सिंह परिवार चलिरहनसक्छ।

प्रत्येक बगालमा एक वा एकभन्दा बढी पट्ठो भालेहरू हुन्छन्‌ जस्ले आफ्नो बगाललाई पहरा दिन्छ अनि गन्धद्वारा आफ्नो बगालको इलाका निर्धारण गर्छ। यो रवाफिलो जनावर कालो नाकको टुप्पादेखि लिएर पुच्छरको टुप्पाको गुजुल्टोसम्म लगभग ३ मिटर लामो र २२५ किलोभन्दा पनि बढी हुनसक्छ।

बगालमा भालेको प्रभुत्व भएता पनि झुण्डको नेतृत्व लिने काम चाहिं पोथीले गर्छ। कुनै पनि काममा पहिला हात सिंहनीले हाल्छन्‌, जस्तै शीतल छहारीको खोजी गर्ने, शिकार खेल्ने इत्यादि।

Видео तंजानिया का सेरंगेटी अफ्रीका। [मसाई मारा क्षेत्र]—EP#2 Hindi канала Taj Agro Products