#158. Chăm sóc sức khoẻ người lớn tuổi trong đại dịch Covid-19

Coronavirus Video # 15
Người lớn tuổi (60+) có nguy cơ tử vong do Covid-19 từ 3 đến 20 lần so với người trẻ hơn. Ngày 03/05/2020, Trung Tâm Kiểm Soát Bệnh Hoa Kỳ CDC đã ra thông báo khuyến cáo người lớn tuổi và người có nhiều rủi ro về sức khoẻ (high risk) nên ở nhà do đại dịch Covid-19 (1). Tôi nói bài này hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi tại nhà trong mùa dịch Covid-19.

1. Chữa bệnh tinh thần và thư giãn là trước tiên:
- Ở người người lớn tuổi hệ miễn dịch thường yếu hơn người trẻ, và tinh thần là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hệ miễn dịch. Một nghiên cứu chi tiết từ University of London năm 2017 cho thấy sự liên hệ mật thiết giữa cảm xúc và hệ miễn dịch (2). Khi chúng ta lo âu, buồn chán, hay trầm cảm thì hệ miễn dịch chúng ta yếu đi.
- Chúng ta đã trải qua nhiều đại dịch, gần đây nhất là H1N1 năm 2009 với trên 60 triệu người mắc bệnh, 200,000 người chết toàn cầu (15,000 người chết tại Mỹ), và chúng ta sẽ vượt qua đại dịch Covid-19. Điểm nguy nhất của đại dịch là sư sợ hãi, lan nhiễm tin tức độc hại, và lo lắng xáo trộn xã hội.
2. Các bệnh mãn tính cần được kiểm soát:
- Nghiên cứu cho thấy bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, phổi mãn tính, cao huyết áp, và ung thư có tỉ lệ tử vong cao nhất do bệnh Covid-19 (4). Vì vậy, bệnh nhân nên uống thuốc các bệnh mãn tính này điều đặn. Bệnh nhân nên đo huyết áp mỗi ngày, tốt nhất là dưới 130/90. Kiểm tra lượng đường huyết 1-2 lần/tuần. Chỉ số Ha1c của quý vị bệnh tiểu đường nên dưới 7%. Các bệnh mãn tính như Lupus ban đỏ, viêm da cơ địa, vảy nến, viêm khớp dạng thấp, quý vị nên tiếp tục uống/xức thuốc theo chỉ định của BS.
3. Nếu có triệu chứng ho, sốt, và cảm thì chúng ta nên làm gì trong mùa dịch?
- Quý vị hãy khoan đến gặp BS hay đến bệnh viện. Nếu chỉ sốt nhẹ, đo nhiệt độ từ 100.4F đến 101F và các triệu chứng chảy mũi hay ho, quý vị có thể mua các thuốc không cần toa uống để chữa trị cảm sốt. Nếu vẫn không khỏi sau 1-2 ngày và triệu chứng nặng hơn, quý vị gọi điện cho BS gia đình và thông báo triệu chứng.
- Thuốc chữa đau cổ và sốt: Các thuốc quý vị có thể mua để trị cảm tại nhà là Acetaminophen APAP (Tylenol hay Paracetamol 500mg), quý vị có thể uống 2 viên một lần (1 viên nếu người ốm), mỗi ngày 3 lần cho sốt, đau cổ, và cảm. Quý vị có bệnh về gan không nên uống Acetaminophen. Liều dùng tối đa là 3g mỗi ngày (6 viên APAP 500mg) Quý vị cũng có thể uống Advil (Ibuprofen) 200mg cho sốt và đau nhức. Quý vị cẩn thận uống thuốc này nếu có bệnh về bao tử hay bệnh thân.
- Thuốc chữa chảy mũi: Quý vị có thể mua Claritin (Loratadine 10mg) và Allegra 180mg tại chợ để chữa chảy mũi và họ. Uống Loratadin 10mg hay Allegra mỗi ngày một lần. Quý vị có thể uống Benadryl 25mg để chữa chảy mũi và ho, tuy nhiên, thuốc này dễ gây buồn ngủ và chóng mặt nên tôi ít khuyên dùng cho người lớn tuổi.
- Thuốc chữa ho: có hai loại là thông thường bán ngoài thị trường là Dextromethorphan (tên hiệu là Robitussin Cough, Vicks 44) và Guaifenesin (Mucinex). Quý vị nên dùng liều thấp nhất có thể theo hướng dẫn của DS hay BS. Quý vị có thể dùng DayQuil hay NightQuil cũng là lựa chọn tốt do kết hợp thêm Antihistamine. Quý vị không nên dùng Promethazine/ Dextromethorphan nếu như quý vị bị suyễn, hút thuốc, mắc các bệnh về phổi, hay đang uống thuốc về tâm thần hoặc trầm cảm.
4. Tập thể dục tại nhà hay gần nhà, hạn chế nơi công cộng:
- Quý vị nên tập thể dục thường xuyên để tăng cường hệ miễn dịch. Quý vị có thể tập đi bộ ngoài trời thoáng mát hàng ngày, nếu được quý vị hãy chạy hoặc đi nhanh hơn, nhưng nhớ là tập vừa đủ, không thở quá khó và không quá mệt. Mỗi ngày tập một chút
- Tập thể dục trong nhà gồm yoga, đạp xe một chỗ, hay vật lý trị liệu. Quý vị có thể theo dõi các bài tập Yoga hay thể dục qua Youtube, và làm theo hướng dẫn.
5. Nhớ uống đầy đủ, đừng để cơ thể thiếu nước
6. Ngủ đầy đủ, ngủ ngon, và ăn uống cân bằng:
7. Kiểm tra Vitamin D
8. Chích ngừa Vaccine
Tóm lại:
- Thư giãn, trấn an tinh thần người lớn tuổi, kiểm soát các bệnh mãn tính, tự chữa các triệu chứng cảm nhẹ tại nhà, tập thể dục, ăn uống cân bằng, ngủ đầy đủ, vaccine, uống đủ nước là những điểm cơ bản chăm sóc người lớn tuổi (và cả ít tuổi) trong đại dịch Covid-19
- Quý vị có thể xem video cách tăng cường hệ miễn dịch của tôi tại đây https://www.youtube.com/watch?v=xMYeJLBIaXI&t=16s
======
Tham khảo
1. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/specific-groups/high-risk-complications.html
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5442367/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4079606/
4. http://weekly.chinacdc.cn/en/article/id/e53946e2-c6c4-41e9-9a9b-fea8db1a8f51
5. https://www.bmj.com/content/356/bmj.i6583
6. https://www.cdc.gov/flu/highrisk/65over.htm
7. https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/pneumo/index.html

Видео #158. Chăm sóc sức khoẻ người lớn tuổi trong đại dịch Covid-19 канала Dr. Wynn Tran Official