AYHAN AYDIN'LA BALKANLAR: KANATLAR KÖYÜ, İDRİS BABA, NAZMİYE ANA, 10 EKİM 2016 (3.)

AYHAN AYDIN'LA BALKANLAR
MAKEDONYA, KANATLAR KÖYÜ ZİYARETİ
10 EKİM 2016

Yüksek Lisans Öğrencisi sevgili Nurdan Kültepe ile birlikte yaptığımız geziden görüntüler. Kayıtın bu dördüncü videosu. Bir bütün halindeki söyleşideki bilgiler aşağıdaki gibidir.

İdris Demir Baba – Nazmiye Demir Ana Bacı Sultan
Evininin bahçesinde bulduğumuz İdris Demir Baba’yla (66) karşılaşmamız çok iyi oluyor. Aynı zamanda Anabacı Nazmiye Demir de bizleri candan bir şekilde karşılıyor. Nadime Canımızın araştırması için sorduğu Sultan Nevruz’la ilgili sorularını her ikisi de yanıtlıyorlar.
Benim sorduğum köy, Bektaşilik’le ilgili soruları ise canlar şu şekilde yanıtladılar.
İdris Baba, burada tütüncülükler, rençperlikle geçindiklerini söylüyor. Hayvancılık bizi kurtarmaz biz iki kişiyiz, burada böyle işte yaşayıp gidiyoruz, diyor. Köylünün geçimi de böyle işte, hayvanat tutar, koyun tutar, bostan ekerler, buyday eker, mısir, biber, biz her şeyle uğraşırız böyle. Benim 3 kızım, 7 torunum var. Cümle babalara selamlarımız vardır. Türkiye’de Cafer Baba’ya, Hüseyin Başar Baba’ya, Fetha Baba’ya, İsa Baba’ya çok selamlar. İsa Baba, buradandır, şimdi Bayrampaşa’dadırlar. O Mustafa Baba’nın torunudur. Torundan torun İsa Baba da vardı. (Nazmiye Demir)
Nazmiye Demir ise şunları anlatıyor: Burası köydür, köy yaşamıdır, rençberlikle geçiniyoruz, herkes iyidir, tütün, bostan. Kışın da ibadet, muhabbet ederiz, diyor. Biz de muhabbetler hep sürer, dışarıdan gelirler, kurban keserler, muhabbet olur. Kurbanı kurbancı keser. Kurbancı var ama Veli Baba ilk önce bıçağı okur.
Veli Baba: bıçak tekbir edilir önce sonra, kurbana gülbenk çekilir, sonra muhabbete geçilir, Hakk muhabbetleri yapılır. Peygamberlerden konuşulur, hayır dua verilir. Bizim muhabbetlerimize “aşık” olanlar da gelir. Muhabbet olması için mutlaka nasipli olması gerekir. Eğer kişi nasipli değil de, kurban kesiyorsa o kurban sadece kişilere dağıtılır, muhabbet olmaz. Bu köy yaklaşık 300 hanedir. Bektaşilerin yaklaşık yarısı nasiplidir. Burada çok az Sünni kardeşler vardır.
Muhabbetlerimize canı isteyen gelir, biz kimseyi zorlayamayız. Yazın fazla ibadet olmaz, sefer ayında da meydan olmaz. Bizde kışın meydanların başlamasının belli bir tarihi yok. Daha çok kasımdan sonra, isteklere göre, meydanlar açılır, ibadetler yapılır. İbadetler işler başlayınca azalır. Bizler “arifane” yaparız. Perşembeleri toplanırız, konuşmalar olur, çerağlar yanar. Her muhabbette lokma olmaz, bir can kurban adarsa, kesmek ister o zaman lokmalar olur. Matemden Muharremden sonra adak var, istek varsa kurbanlar kesilir. Baş okutmaları (görgü) muharrem’de matemden sonra yaparız. (Muharrem orucu tutulduktan sonra, yani on iki günden sonra, muharrem ayı boyunca yani 18 gün boyunca baş okutma yapılır.) Ama matemden önce de baş okutturulur, illaki matem olması gerekmez. Burda da herkes toplanır. Canlar da kabul ederler, Allah da kabul etsin, denir. İbadetler böyle sürer gider…
Bizde Hıdırellez de vardır. Her sene biz bunu yaparız. O akşamı biz toplanırız. Bizler de 6 mayısta Hıdırellez olur.
Nazmiye Demir; Bizler de o akşam kurban kesilir. Artık ne varsa yemek olur, nefesler söylenir. Herhangi bir nefes olabilir.
Kendisi de bize şu nefesi söylüyor.

Muhammed Ali kuluyuz
Hacı Bektaş bülbülüyüz
Balım Sultan’ın gülüyüz
Bektaşiler derler bize

Evvel Hacı Bektaş Veli
Balım Sultan kurdu yolu
Dile geldi Muhammed Ali
Caferiler derler bize

Bilmez Yezit kim uluyuz
On İki İmam’ın kuluyuz
İmam Cafer’dir gülümüz
Bektaşiler derler bize

Ben pirime döndüm yüzümü
İmam’lardır Balım Sultan
Öldürsem de dönmem yoldan
Kızılbaşlar derler bize

Ben pirime döndüm yüzümü
Balım Sultan iki gözüm
Mürşidime yoktur sözüm
Bektaşiler derler bize

Bülbül kondu gülümüze
Taş attırmam Yolumuza
Kurt girmesin sürümüze
Kızılbaşlar derler bize

Coşkun Kemter söyler dilim
Balım Sultan’dır gülümüz
Hacı Bektaş Veli pirim
Bektaşiler derler bize

Sonrasın da yine nefesler okuyor Anabacı Sultan.
İdris Baba: Sultan Nevruz’da kurban kesilir. Fakir fukaraysa horoz da kesebilir.
1950’de Veli Demir Baba’dan nasip alan İdris Baba şimdi ise İzmir’deki Cafer Baba’dan “tacını okutuyormuş”, yani görgüsünü ona yaptırıyormuş. Her sene İzmir’e gittiğini söyleyen İdris Baba bunu aksatmadığını söylüyor. (Nasip olup İzmir’de Cafer Baba’ya bir türlü gidemedim. Her zaman bir engel, yokluk.)
Babanın Dervişleri; Ali Demir Derviş, Abidin Memiş (Derviş Musa Memiş’in oğlu vefat etmiş.), Ali Arifoski (Damadı).
İdris Baba; Benim yirmi muhibim var ama İdris Baba vefat edince onun muhipleri de bize bağlandı, şimdi yaklaşık 60 muhip, âşık var, diyor.

Ayhan Aydın
www.ayhanaydin.info

Видео AYHAN AYDIN'LA BALKANLAR: KANATLAR KÖYÜ, İDRİS BABA, NAZMİYE ANA, 10 EKİM 2016 (3.) канала Ayhan Aydin