Goyce -Qərbi Azərbaycan-Göyçə gölü-Göyçə mahalı - West Azerbaijan Lake Goyche

http://az.strategiya.az/index.php?do=xeber&id=78803
Orta əsr Azərbaycan tarixçisi İsgəndər bəy Münşi Türkmanın “Tarixe-aləmaraye-Abbasi” əsərində də Göyçə gölü haqqında olduqca maraqlı məlumatlar vardır. Bu əsərdə gölün adı Gökcə (Göycə) dənizi və ya Gökcə Təngiz kimi əks olunmuşdur (8, 56; 9, 1201-1205, 1299, 1654).
İsgəndər bəy Münşi öz əsərində Göycə dənizinin təbiəti haqqında yazır: “... Təbiətin paklıq və xürrəmilik vaxtı olan bahar günlərində əlhəzrət zilləlah şah (I Şah Abbas-M) havasının lətafəti, suyunun bolluğu, gül-çiçəyinin çoxluğu, çay və bulaqlarının göz oxşaması ilə göz oxşayan və cənnət gülzarına bənzəyən Göycə dəniz yaylağında işrətlə məşğul olub ov edirdi” (9, 1204).
Səfəvi dövrü Anonim müəllifi “Tarix-i aləmara-yi Səfəvi” əsərində də bu gölün adını “Göyçə dəryası” adlandıraraq yazır: “İsmayıl (Səfəvi-M) Ərdəbildən “Göyçə dəryası kənarına getmək, oradan isə Şərqi Anadoluya keçmək fikrində idi” (7, 124).
Erməni və rus mənbələrində bu göl Göyçay (Sinaya-Voda), Sevank, Qeqam, Qeqarkuni fomasında qeyd edilir (16, 395-396). Rus işğalından sonra məkrli siyasətini davam etdirən erəmənilər Göyçə gölünün adını dəyişdirib Sevank (Qarakilsə) qoymuşlar. Bu ərazidə qədim albanlar tərəfindən qara daşdan tikilmiş kilsə mövcuddur və Göyçə adının Sevank adlanadırılması da bununla əlaqədardır. Bu yolla ermənilər ərazinin tarixi adını saxtalaşdırmaq məqsədi güdmüşlər. Bir çox müəlliflərə görə isə qədim erməni mənbələrində ümumiyyətlə Sevan adına rast gəlinmir. Bu ad Urartu dilindən erməni dilinə keçmiş sue- “su” sözündəndir. Göyçə gölünün Sevan adlandırılması 1930-cu ilə aiddir. Göyçə adının əmələ gəlməsini “gözəl”, “göyçək” termini ilə əlaqələnldirən bir xalq deyimi də var. Guya Əmir Teymur bu ərazilərə yürüş etidyi vaxt Məlik Mənüçöhrdən sərvətinin nə qədər olduğunu soruşub. Cavabında Mənüçöhr “Sayənizdə o qədr sərvətim var ki, bütün Məzrin düzünü kətan yağı ilə suvararam” deyə cavb verdikdə, Əmir Teymur heyrətlə “Göyçək” (Gözəl) deyə qışqırıb. Elə o vaxtdan da bu göl Göyçə adlanıb (12, 81).
XVIII əsrin ikinci yarısı-XIX əsrin əvvəllərində Göyçə gölü hövzəsi inzibati cəhətdən İrəvan xanlığının tərkibinə daxil idi. Xanlığa daxil olan 15 mahaldan ikisi Dərəçiçək və Göyçə mahalları bu ərazidə yerləşirdi.
Topoqrafik cəhətdən İrəvan xanlığının mahalları dağlıq, orta və düzən olmaqla 3 qrupa ayrılırdı. Abaran, Dərəçiçək və Göyçə mahalları bütünlüklə dağlıq ərazidə yerləşən mahallar idi.

Видео Goyce -Qərbi Azərbaycan-Göyçə gölü-Göyçə mahalı - West Azerbaijan Lake Goyche канала Qalib Rehimov