‘Documentaire The Social Dilemma vertelt niet het hele verhaal.' Een gesprek met Siri Beerends

David van Overbeek in gesprek met cultuursocioloog Siri Beerends over AI, big tech en het problematische mensbeeld in ‘The Social Dilemma’. "Er zit een bepaalde ideologie achter."

------
Link naar het artikel van Siri: https://www.setup.nl/reads/2020/10/social-dilemma-een-wake-call-met-twee-gezichten
------

‘The Social Dilemma’ heeft recentelijk het nodige losgemaakt. In de documentaire doen hoofdzakelijk voormalige big tech-insiders een boekje open over de gevaren van de creaties van Silicon Valley. Op zich is deze kritische noot een zinnige bijdrage aan het maatschappelijke debat, zo betoogt Beerends. Maar achter de docu gaat wel een eenzijdige ‘dader-slachtoffer’ logica schuil. “[Er wordt gedaan] alsof we slaven van ons brein zijn, alsof we zijn overgeleverd aan de superalgoritmes van big tech.” Dat vindt Beerends een te mager beeld van wat en wie de mens is. Bovendien geef je volgens haar big tech zo nóg meer macht: “Daarmee blijven we afhankelijk van deze industrie.”

Veelal zijn we geneigd technologie als neutraal fenomeen te beschouwen, als instrument waarover de mens beschikt. Dat is misleidend, zo stelt Beerends. “Er zit een bepaalde ideologie achter.” Alles is in termen van data te vangen en berekenen, en mensen zijn in wezen bundeltjes informatie of een (matig functionerende) computer. Dat is niet onschuldig. Beerends: “Je stelt daardoor bepaalde vragen niet meer. Het mechanistische mensbeeld bevragen we niet omdat het overal zo geïmplementeerd is. Terwijl we dat wel meer zouden moeten doen.”

Volgens Beerends moeten we niet te snel intelligentie aan machines toeschrijven (hoewel sommige zaken zoals berekenen natuurlijk veel sneller door computers uitgevoerd kunnen worden), maar dienen we ons veeleer af te vragen wat we onder zoiets als ‘intelligentie’ verstaan. Nu begrijpen we dat vaak in mechanistische en technologische termen. “Dat verandert onze definitie van wat wij indrukwekkend en goed vinden.”

Dat is ook het probleem met ‘The Social Dilemma’, hoe belangrijk het ook is dat een dergelijke documentaire wordt gemaakt. Het technologische denken kan voor mensen nu eenmaal niet het een en het al zijn. Beerends: “De vraag die centraal staat [in The social dilemma] is: welke computers willen we? Maar de vraag die we moeten stellen is: welke samenleving willen we?”

--

1:21 Jij zegt dat de film The Social Dilemma een dader-slachtoffer frame heeft. Wat bedoel je daarmee?
3:11 Waarom doet dat frame volgens jou meer kwaad dan goed?
7:25 Heb je een voorbeeld van een kritiek die breder is dan die we in The Social Dilemma zien?
12:13 Denk jij dat we AI veel meer toedichten dan het werkelijk voor ons zou kunnen betekenen?
16:57 Jij gebruikt zelf geen smartphone. Kijk jij er heel anders tegenaan dan anderen?
19:40 Is digitale techniek zelf een soort ideologie? “Je stelt daardoor bepaalde vragen niet meer”

25:24 Over pogingen om de online vrijheid op o.a. sociale media in te perken
28:28 “De vraag die centraal staat [in The social dilemma] is: welke computers willen we, maar de vraag die we moeten stellen: welke samenleving willen we?”
31:28 Is het eigenlijk wel goed dat de grote techbedrijven in private handen zijn?
33:57 Hoe zouden we op een andere manier stil kunnen staan bij de opvatting ‘wij zijn ons brein’?

--

De Nieuwe Wereld TV is een platform dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering. Het is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek

De Nieuwe Wereld TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, Centrum Ethos en Filosofische School Nederland.

Volg ons!

Website: https://www.denieuwewereld.tv
Twitter: https://twitter.com/De_NieuweWereld

Видео ‘Documentaire The Social Dilemma vertelt niet het hele verhaal.' Een gesprek met Siri Beerends канала De Nieuwe Wereld