ТАШКЕНТ. Мен қалай палауға тойдым? Төле бидің басына бару // Марфуға ШАПИЯН

Ташкент — Өзбекстанның елордасы, Ташкент уəлаятының әкімшілік орталығы. 2006 жылы қаланың ресми түрде тіркелген тұрғын саны 2.1 миллион болды, бейресми деректер бойынша 3 миллионға дейін жетті.

Орта ғасырлар заманында қала «Шаш» деп аталды. Кейінірек ол «Шаш қаласы» деген мағына беретін «Шашкент» деп атала бастады. Канд, қанд, кент, кад, кат, куд, осы жалғаулардың бәрі көне парсы тілінен алынған, ол қала дегенді білдіреді. Мысалы, Самарқанд, Жаркент, Пенжікент сияқты қалалардың аттары осылай пайда болған.

16-шы ғасырдан кейін Шашкент деген атау «Ташкент» деген түрге өзгерді. Түсініксіз ескі атауына қарағанда жаңа атау («Тас қала») халық этимологиясының арқасында түсініктірек бола бастады. Ташкент деген түрі орыс тілінің әсерінен қалыптасқан.

Адам бір барған еліне екінші барғанда алдыңғы сапарында көрмеген көп нәрсені аңғарады екен. Бұл жолы да солай болды. Ташкент - біздің қалалармен салыстырғанда арзан қала. Қаланың ең алыс деген бұрышына 10 мың сумға, бізше 400 теңгеге жетуге болады. Ал былай 100 теңгеден бастап такси ұстай бересің. Метролары мен автобустарының бағасы бізше 45 теңгенің айналасында.

Мұнда дәмді әрі арзанға тамақтануға болады. Палаудың да, басқа тамақтардың да түр-түрі бар. Палау өзбектің ұлттық тамағы екенін білсем де, мұншалық көп жейді деп ойламаған ем. Түстен кейін кафелерінен палауды итпен іздесең де таппайсың. Бәрін түске дейін жеп қояды. Ташкентте арнайы "Палау орталығына" барып, ташкентский палау жедік. Бағасы бес жүз теңгенің айналасында. Неше қазанға басылғанын көрдік. Жақсы жейді екен енді. Ал Самарқанда самарқанский палау жедік. Ташкенттегіден өзгеше. Еті молдау болады екен. Сәбізі төрт бұрыштап туралады. Мұнда да бірер турист болмаса, палауды жеп, мәз боп отырған өздері.

Мұндағы тарихи орындар тап-таза, жинақы қалпында. Көкілташ медресесін көрдік. Талай ата-бабамыз оқыған әрі салынуына қазақтар да үлес қосқан мекен ғой. Діни орындардың бәріне құрметпен қарайды. Алайда, өздері дінге аса жоқ секілді. Кезінде сұрақ-жауап, тергеу көп болғаннан кейін бе... Инстаграмыма Ташкенттемін деп салып ем, бірер қыз "Ойбай, сені онда орамалмен кіргізбейді" деп байбалам салды. Ондай проблема болған жоқ, алдында да болмаған. Өздерінде де орамалды қыздар көп екен. Әсіресе медресе айналасынан көп кездестірдім. Жаңа мешіттер де көп. Әсіресе, Ислам Каримов салдырған ақ мешітті мақтанып жиі айтады. Сонау орта ғасырда салынған мешіттерді де жөндеуден өткізіп, пайдалануға беріп қойған.

Өзіме қатты әсер еткен дүние Хазіреті Имам кешенінде сақтаулы тұрған Осман халифаның Құраны екенін алдыңғы жазбамда айттым, иә? Тағы тоқталмай-ақ қояйын. Сол жақтан оқырсыздар. http://islam.kz/…/osman-halifanyn-qurany-tashkentke-qaida…/…

Ташкенттің айтулы Телебашнясына көтерілуіміз бөлек жыр. Не фотоаппарат, не сотка өткізбейді. Бүкіл жерлерінде күзет. Жалпы көп жерлерінде фото, видео түсіртпейді. Соған қарап, телебашняның төбесі бір керемет шығар деп қоямыз. Қайдағыыы, одан өзіміздің Бәйтерек жақсы ма деп қалдым ғой. Тек орындықтары айналатын ресторандары ғана қызық екен. Айжан екеуміздің түсіп қалған көңілімізді телевышка жанындағы палау орталығы көтерді.

Өзбекстанның таксистері қазақтарды жақсы танып алған. Қайдан келгенімізді білгеннен кейін "Төле бидің басына апарайын, Ялаңтөстің қабірін көруің керек қой" деп өзінің қызметін ұсынып, жанталасып кетеді. Бұрынырақ Төле би дегеннің кім екенін білмесе, қазір бәрі біліп алған. Әрине, "Қалдырғач әулие" десеңіз, жақсырақ таниды. Осы нәрсе қазақтың қанында бар ма, білмеймін, қайда барсақ та бірінші кезекте аталарымыздың басын іздеп кетеміз ғой. Өзіміз де тура сол. Мәскеуге барғанда да алғашқы екі күнде жолымыз түспей, Әлиханның басына бара алмай, тек үшінші күн дегенде жетіп, Құран оқытып, үстімізден жүк түскендей болған. Ташкентке келгеннен кейін де Төле би атамыздың қабірін іздедік. Барсақ, айналсоқтап қазақтың атасы мен әжесі жүр. Бір-біріміздің көріп, қауқылдасып қалдық. Ата Құран оқыды. Төле бидің неліктен Ташкентте жерленгенін мына жақта жаздым. Кеңірек сол жақтан оқисыздар ғой: http://islam.kz/…/…/tole-bi-nelikten-tashkentte-jatyr-2086/…
Қалай болғанда да қазақтың өлісін ұмытпай, артынан Құран бағыштап жүретіні жақсы қасиет. Оларға бізден Құраннан басқа ештеңе керек емес қой...

Затымыз қыз болғаннан кейін базар жақты бір шолмай бола ма? Өзбектің шапандарының біздегі құны аспанда. Ақыры не керек, небір маталардың ортасына түсіп, Nazerke құрбым екеуміз бір-бір шапан киіп алдық. Инстаграмнан оны көрген елдегі құрбылар тапсырыс беріп, біз мына жақта әуре-сарсаңға түсіп, қызық боп жатырмыз, әйтеуір.

МЕНІ МЫНА ӘЛЕУМЕТТІК ЖЕЛІЛЕРДЕН ТАБА АЛАСЫЗДАР:

*facebook: https://www.facebook.com/marfugashapian
*vk: https://vk.com/marfugashapian
*instagram: https://www.instagram.com/marfugasha...
*telegram: https://t.me/marfugashapian
*блог: http://marfugashapian.islam.kz/kk/#gs...

Хат жіберу үшін пошта: marfuga21@gmail.com

Видео ТАШКЕНТ. Мен қалай палауға тойдым? Төле бидің басына бару // Марфуға ШАПИЯН канала Марфуға ШАПИЯН